Jak UE koordynuje krajowe przepisy dotyczące gier hazardowych

1) Brak jednolitego prawa - polityka świadoma

UE kilkakrotnie rozważała koncepcję dyrektywy w sprawie hazardu, ale państwa członkowskie nalegały na suwerenność w polityce moralnej i społecznej. W rezultacie Bruksela nie reguluje hazardu bezpośrednio, lecz:

koordynuje wspólne standardy (za pośrednictwem komisji i grup roboczych);
monitoruje zgodność norm krajowych z prawem UE (przede wszystkim ze swobodą świadczenia usług);
określa obowiązkowe normy w powiązanych dziedzinach - AML, KYC, RODO, ochrona konsumentów.

2) Ramy prawne i precedensy Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej

Kluczowe rozwiązania (Gambelli, Placanica, Liga Portuguesa, Zeturf itp.) skonsolidowały zasadę:

💡 Państwa członkowskie mogą ograniczać hazard w celu ochrony interesu publicznego (zależność, oszustwo, porządek publiczny), ale ograniczenia muszą być proporcjonalne i spójne.

Dlatego też UE domaga się nie zakazu, lecz uzasadnienia, dlaczego ograniczenia są potrzebne i jak odnoszą się do zasady wolnego rynku.

3) Koordynacja poprzez dyrektywy horyzontalne

Chociaż nie istnieje „jednolite prawo hazardowe”, branżę regulują dziesiątki ogólnoeuropejskich aktów prawnych:

Dyrektywa AML (5AMLD/ 6AMLD) - hazard jest wpisany na listę podmiotów zobowiązanych do zwalczania prania brudnych pieniędzy. Wymagania: KYC, monitorowanie transakcji, podejrzane zgłaszanie transakcji.
RODO - jednolite standardy przetwarzania i ochrony danych osobowych graczy, dzienników, analiz, a także wymagania dotyczące DPO i DPIA.
Dyrektywa w sprawie praw konsumenta - przejrzystość premii, warunków gry, zwrotów.
Dyrektywa w sprawie handlu elektronicznego - definiuje sposób funkcjonowania usług internetowych na rynku krajowym.
AVMSD (dyrektywa w sprawie audiowizualnych usług medialnych) - reguluje reklamę gier hazardowych w usługach audio i wideo, zwłaszcza w kontekście małoletnich.
Digital Services Act (DSA) - odpowiedzialność platform i marketplaces (w tym reklamy) za nielegalne treści, w tym produkty hazardowe.

4) Ogólnoeuropejska koordynacja i wymiana danych

UE wspiera grupę ekspertów ds. usług hazardowych, w której przedstawiciele krajowych organów regulacyjnych (MGA, ANJ, DGOJ, ADM, GGL itp.):

wymiana praktyk RG/KYC/AML;
opracowanie wspólnych standardów reklamy, ochrony graczy i kontroli technicznej;
promowanie zasad dobrowolnej harmonizacji w celu uproszczenia pracy transgranicznej podmiotów gospodarczych.

Ponadto EGBA (European Gaming & Betting Association) - stowarzyszenie przemysłowe promujące jednolite standardy etyczne i techniczne (RG, zwalczanie nadużyć finansowych, prywatność, AML, oddziały, UX).

5) Kluczowe wymogi ogólne dla podmiotów gospodarczych UE

Niezależnie od kraju posiadania licencji, operatorzy muszą przestrzegać:

KYC/AML w sprawie dyrektyw UE (identyfikacja, PEP/sankcje, SoF/SoW);
GDPR - prywatność od projektu;
odpowiedzialna gra (ograniczenia, wykluczenie, chłodzenie, przejrzystość RTP);
uczciwe filtry reklamowe i wiekowe;
sprawozdawczość i kontrola dostawców B2B;
Audyt RNG/RTP w akredytowanych laboratoriach (GLI, eCOGRA, iTechLabs itp.).

6) Przykłady interakcji z systemami krajowymi

Malta (MGA) jest pionierem modelu paneuropejskiego, uznanego za zgodny z prawem UE.

Niemcy (GGL) - koordynuje ograniczenia, ale jest zobowiązany do wyjaśnienia ich proporcjonalności.

Francja (ANJ) i Hiszpania (DGOJ) - budują regulacje w duchu RG i RODO.

Finlandia - przejście od monopolu do licencji w ramach zgodności z normami UE.

UE nie ingeruje bezpośrednio, lecz domaga się, aby krajowe bariery nie zakłócały równowagi między swobodą służby a ochroną obywateli.

7) Przyszłość: „miękka harmonizacja” zamiast dyrektywy

W nadchodzących latach UE nie planuje wprowadzenia jednego zezwolenia. Zamiast tego rozwijać:

Paneuropejskie ramy odpowiedzialne za gry (ujednolicone zasady RG);
ujednolicone rejestry self-wykluczenia i ad blokowania;
koordynacja AML i KYC poprzez EBA i FATF;
Wytyczne dotyczące zgodności z zasadami jednolitego rynku cyfrowego - zalecenia dla operatorów internetowych w celu ujednolicenia procedur.

UE nie reguluje hazardu bezpośrednio, lecz tworzy ekosystem norm, w którym nawet krajowe monopole muszą spełniać ponadnarodowe normy KYC, AML, RODO i ochrony konsumentów. Nie jest to „jednolite prawo”, lecz mozaika wiążących dyrektyw i dobrowolnych porozumień, które stopniowo przekształcają rynek europejski w strefę „miękkiej harmonizacji” - bez całkowitej jedności, ale z wspólną logiką przejrzystości, odpowiedzialnej gry i przewidywalności dla wszystkich graczy i operatorów.