Liberiýada humar oýunlary we onlaýn kazinolar

Liberiýa - Afrikadaky iň gadymy demokratik ulgamlaryň biri we humarly oýunlara degişlilikde iň liberal ýurisdiksiýalaryň biri bolan ýurt.

Goňşy ýurtlardan tapawutlylykda bu ýerde gembling kanunlaşdyryldy we onlarça ýyl bäri düzgünleşdirilýär.

Kazinolar, lotereýalar, bukmeker kontoralary we hatda onlaýn operatorlar resmi ygtyýarnamalar boýunça işleýärler, döwlet bolsa pudaga salgyt salmakdan durnukly girdeji alýar.

---

Taryhy kontekst

Humarly oýunlar 1960-njy ýyllarda Liberiýada peýda boldy

ykdysady ösüş we syýahatçylyk ösüşi döwründe.

Ilkinji kazinolar "Hotel Africa Casino" we "Monrovia Palace",

daşary ýurtly myhmanlara gönükdirilen.

1990-njy ýyllardaky raýat uruşlaryndan soň humar oýnamak pudagy ýok edildi

2005-nji ýylda Ellen Jonson-Serlifiň hökümeti bu pudagy dikeltip başlady

milli düzgünleşdirijini döretmek we hususy kompaniýalar üçin täze ygtyýarnamalary kabul etmek arkaly.

Şondan bäri Liberiýa az sanly Afrika ýurtlarynyň birine öwrüldi

bu ýerde humarly oýunlar ykdysadyýete doly goşuldy.

---

Kanunçylyk we düzgünleşdirmek

Humarly oýunlar Gaming and Betting Act 2016,

Bu pudaga Liberia National Lottery Authority (LNLA) gözegçilik edýär.

Esasy düzgünler:

• gembling ähli görnüşlerde - kazinolar, lotereýalar, jedeller, onlaýn oýunlar;
• ygtyýarnamalar 3 ýa-da 5 ýyla berilýär;
• salgytlar işiň kategoriýasyna baglylykda 10% -den 25% -e çenli üýtgeýär;
• operatorlar dogruçyllyk we jogapkärli oýun standartlaryny berjaý etmäge borçludyrlar;
• LNLA düzgün bozulan halatynda işini togtatmaga haklydyr.

Liberiýada daşary ýurt maýadarlarynyň gatnaşmagyna rugsat berilýär,

ygtyýarnamalary bolsa Liberian Gaming Enterprises hökmünde hasaba alnan kompaniýalar alyp bilerler.

---

Humarly oýunlaryň kanuny görnüşleri

1. Kazinolar - doly kanuny,

oýun awtomatlaryna, ruletka, poker we blackjeklere rugsat berilýär.

2. Bukmeker kontoralary - tutuş ýurt boýunça,

sport, e-sport we wirtual oýunlar üçin jedelleri kabul edýärler.

3. Lotereýalar we bingolar - LNLA tarapyndan resmi taýdan ygtyýarlandyrylan we gözegçilik edilýär.

4. Onlaýn gembling - 2019-njy ýyldan düzgünleşdirilýär;

ýurduň çäginde ýa-da deňizde serwerleri bolan ygtyýarlandyrylan operatorlara ýol berilýär.

---

Kazinolar we humar oýunlary

Liberiýada birnäçe meşhur kazinolar bar,

syýahatçylara we ýerli oýunçylara gönükdirilen.

Iň uly obýektler:

• "Royal Grand Casino" (Monrowiýa) - "Royal Grand Hotel" myhmanhanasyndaky saýlama kazino;
• Golden Beach Casino (Painsville) - kenarda meşhur kärhana;
• Atlantic Casino & Lounge - stol oýunlary we slotlary bolan döwrebap klub.

2024-nji ýylda ýerüsti kazinolardan alnan girdeji 25 million dollardan geçdi,

girdejiniň takmynan 30% -i bolsa ýurduň býudjetine gönükdirilýär.

---

Onlaýn gambling

Onlaýn gambling - Liberiýada humarly oýunlaryň iň çalt ösýän ugry.

2019-njy ýylda kanunlaşdyrylandan soň, LNLA onlaýn işlemek üçin birnäçe ygtyýarnama berdi,

ýerli markalary we halkara platformalary goşmak bilen.

Meşhur operatorlar:

• BetLiberia, Winner Liberia, Premier Bet Liberia;
• 1xBet, BetWinner, Stake. com, BC. Game.

Oýunçylar jedel edip, slot, göni oýun, rulet we poker oýnap bilerler.

Töleg usullary:

• Orange Money и Lonestar Cell MTN Money;
• bank kartlary (UBA, Ecobank, GTBank);
• cryptocurrencies (Bitcoin, USDT, Tron) - deňiz kazinolarynda işjeň ulanylýar.

Ulanyjylaryň 70% -den gowragy smartfonlar,

bazar gurluşynda onlaýn gembling paýy eýýäm 45% -den geçýär.

---

Ykdysady ähmiýeti

Gembling döwlet üçin görnükli girdeji çeşmesine öwrüldi.

Liberia Economic Review 2024-e görä,

oýun pudagyndan gelýän girdejiler her ýyl takmynan 40 million dollar,

Şolardan 10 million dollar sosial gaznalara, bilime we sporta gönükdirilýär.

Oňyn täsirleri:

• hyzmatlar we IT ulgamynda iş üpjünçiliginiň ösüşi;
• syýahatçylyk pudagyny ösdürmek;
• nagt däl tölegleri höweslendirmek;
• daşary ýurt maýa goýumlaryny çekmek.

---

Medeni we dini kontekst

Liberiýanyň ilatynyň 85% -i hristian dinine uýýar

we bu ýerde humarly oýunlara bolan garaýyş ortaça oňyn.

Ybadathana garaşlylyk töwekgelçiligi barada duýduryş berýär,

ýöne gemblingiň doly gadagan edilmegini talap etmeýär.

Jemgyýetde gembling güýmenjäniň bir görnüşi hökmünde kabul edilýär,

ahlak howpy hökmünde däl.

Esasanam sportbetting meşhur - futbol we basketbol

ýaşlaryň arasynda köpçülikleýin gyzyklanma.

---

Perspektiwalar

Liberiýa 2030-njy ýyla çenli onlaýn gambling sebitleýin merkezine öwrülmegi meýilleşdirýär

elektron ygtyýarnamalary we amallaryň monitoring ulgamyny girizmek bilen.

Ösüşiň esasy ugurlary:

• lotereýalaryň milli onlaýn platformasynyň işe girizilmegi;
• oýun kurortlaryna maýa goýumlaryny höweslendirmek;
• daşary ýurt operatorlary üçin erkin ygtyýarlandyryş zolagyny döretmek.

2030-njy ýyla çenli bazaryň çak edilýän mukdary - $120-150 mln,

ortaça ýyllyk ösüş 12-15% bolanda.

---

Liberiýa Afrikadaky iň açyk we progressiw humar bazarlaryndan biridir.

Bu ýerde eýýäm ygtyýarlandyrylan kazinolar we onlaýn operatorlar,

döwlet bolsa gemblingi ykdysadyýeti we syýahatçylygy ösdürmegiň guraly hökmünde ulanýar.