Gazagystanda humar oýunlary we onlaýn kazinolar

Gazagystan, döwletiň gözegçiligi astynda humarly oýunlar ösdürilýän kanunlaşdyrylan gembling ulgamynda sebit lideridir.

Goňşy ýurtlardan tapawutlylykda bu ýerde anyk hukuk binýady döredildi, ygtyýarlandyrylan kazinolar we bukmeker kontoralary hereket edýär, onlaýn gembling bolsa barha resmi taýdan ykrar edilýär.

Gazagystanyň oýun pudagy salgyt girdejileriniň milliardlarça tenge getirýän sanly ykdysadyýetiň iň dinamiki segmentleriniň birine öwrüldi.

---

Kanunçylyk binýady

Gazagystanda humarly oýunlar berk, ýöne aç-açan gözegçiligi üpjün edýän birnäçe kanunlar we kanunlar bilen düzgünleşdirilýär.

Esasy kadalaşdyryjy resminamalar:

1. Gazagystan Respublikasynyň "Oýun işi hakynda" 2007-nji ýylyň 12-nji ýanwaryndaky № 219 Kanuny - ygtyýarlylandyrmagyň kadalaryny, territorial çäklendirmeleri we salgyt düzgünini kesgitleýär.

2. Salgyt kodeksi (XV bölüm, 56 bap) - humarly oýunlara salgyt stawkalaryny düzgünleşdirýär.

3. "Humar oýny pudagyndaky işi döwlet tarapyndan kadalaşdyrmak we gözegçilik etmek hakynda" kanun (2022) - onlaýn-gambling we ýeke-täk hasaplaşyk ulgamyny kesgitledi.

4. Hökümetiň № 789 Karary (2021) - kazinolara we oýun awtomatlaryna rugsat berlen zolaklary kesgitleýär.

Esasy düzgünler:

• humarly oýunlara diňe Medeniýet we sport ministrliginiň ygtyýarnamasy boýunça rugsat berilýär;
• ýerüsti kazinolar diňe iki zonada - Kapşagaýda (Almaty sebiti) we Burabaýda (Akmola sebiti) işläp biler;
• onlaýn gembling 2022-nji ýyldan başlap düzgünleşdirilýär, "interaktiw nyrhlar" hökmünde ygtyýarlandyrylýar;
• ähli amallar QazBet/QazPay döwlet töleg platformasyndan geçýär;
• humarly oýunlaryň mahabaty çäklidir we diňe ygtyýarlandyrylan operatorlar üçin rugsat berilýär.

---

Oýun meýdançalary

Kapşagaý (Jetisu Gaming Zone)

Gazagystanyň iň uly oýun meýdançasy;

• 20-den gowrak kazino we oýun zaly işleýär (Bombay Casino, Jet Casino, Astoria, Flamingo, Royal Plaza);
• zona syýahatçylyk topary - myhmanhanalar, restoranlar, güýmenje merkezleri hökmünde işjeň ösýär;

sektoryň salgyt girdejileriniň 70% -ine çenli üpjün edýär.

Burabay Resort Zone

Akmola sebitindäki saýlama şypahana;

• VIP-müşderilere we daşary ýurtly syýahatçylara gönükdirilendir;
• bu ýerde Zodiak, Victoria Palace, Rixos Casino kazinolary işleýär;

humarly oýunlar, SPA we maşgala dynç alyşlaryny birleşdirýär.

---

Onlaýn gambling we nyrhlar

2022-nji ýyldan bäri Gazagystan döwlet gözegçilik ulgamyny ornaşdyrmak arkaly onlaýn gembling we interaktiw nyrhlara resmi taýdan rugsat berdi.

Düzgünleşdirmegiň esasy ýörelgeleri:

• Medeniýet we sport ministrliginiň üsti bilen ygtyýarnama bermek;
• ähli tölegler QazBet ýeke-täk töleg operatory arkaly geçirilýär;
• oýunçylar eGov ýa-da Kaspi ID arkaly şahsyýeti (KYC) kesgitleýärler;
• ýaş çäkleri - 21 ýaş;
• ygtyýarnamasyz daşary ýurt operatorlary petiklenýär;
• mahabatlandyrmaga diňe döwlet ygtyýarnamasy bolan mahalynda ýol berilýär.

Ygtyýarlandyrylan onlaýn operatorlar:

• Olympbet
• PariMatch Kazakhstan
• 1xBet. kz (lokal ygtyýarnama)
• Tennisi. kz
• MostBet. kz

Bu kompaniýalar ýerli domenleri ulanmaga borçludyrlar. kz we ulanyjylaryň maglumatlaryny ýurduň içinde saklamak.

---

Ykdysady görkezijiler

Gazagystan Respublikasynyň Maliýe ministrliginiň maglumatlaryna görä (2024):

• humar bazarynyň mukdary 350 milliard teňňeden (760 million dollar) geçdi;
• oýun biznesinden salgyt girdejileri takmynan 25 milliard teňňe boldy;
• sektor 10 000-den gowrak iş ýerini üpjün edýär;
• onlaýn gembling paýy - umumy dolanyşygyň takmynan 60% -i.

Soňky bäş ýylda bazar iki esse artdy, Gazagystan bolsa Merkezi Aziýanyň iGaming-kompaniýalary üçin sebit merkezine öwrüldi.

---

Salgyt salmak

---

Bikanun sektora garşy göreş

Döwlet deňiz we bikanun saýtlara garşy işjeň göreşýär:

• 2021-nji ýyldan bäri 12 000-den gowrak bikanun domen petiklendi (1xbet. com, GGbet, Stake, Mostbet. com we ş.m.);
• banklar we fintech kompaniýalary deňiz meýdançalaryna geçirimleri petiklemäge borçludyrlar;
• raýatlaryň bikanun nyrhlara gatnaşmagy administratiw jogapkärçilige eltýär - 200 MCI (1,3 mln tenge ~) jerime;
• düzgünleşdiriji kiber polisiýa we töleg ulgamlary (Kaspi, Halyk, Qiwi) bilen hyzmatdaşlyk edýär.

---

Sosial syýasat we Responsible Gaming

Gazagystan garaşlylyk töwekgelçiligini azaltmak üçin "Jogapkärli oýun" düşünjesini işjeň durmuşa geçirýär.

Çäreler:

• öz-özüni aýyrmagyň hökmany mümkinçiligi (oýunçynyň gadagan sanawy);
• goýumlara we oýun wagtyna çäklendirmeler;
• 21 ýaşa ýetmedikleriň gatnaşmagyny gadagan etmek;
• GazSafePlay programmasyny maliýeleşdirmek.

2024-nji ýylda bu kadalaryň berjaý edilişine gözegçilik edýän Humarly oýunlara gözegçilik milli merkezi döredildi.

---

Durmuş-medeni tarap

Gazagystan humarly oýunlary düzgünleşdirmekde Europeanewropanyň çemeleşmesini adaty gymmatlyklar bilen birleşdirýär.

Yslamyň ep-esli täsiri bar bolsa-da, döwlet gambling işini berk gözegçilik astynda kanuny iş hasaplap, dünýewi ugry berjaý edýär.

Jemgyýet aşakdaky pikirlerde bölünýär:

• käbirleri kazinoda syýahatçylygyň we maýa goýumlarynyň guralyny görýärler;
• Beýlekiler humarly oýunlary "sosial ýamanlyk" hasaplaýarlar.
• Şeýle-de bolsa, aç-açan düzgünleşdirmek we salgyt salmak doly gadagan edilen ýurtlarda ýüze çykýan ýaramaz netijelerden gaça durmaga mümkinçilik berýär.

---

Ösüşiň geljegi

Gazagystanyň hökümeti humarly oýunlara sanly ösüşiň we hyzmatlaryň eksportynyň guraly hökmünde seredýär.

Ýakyn ýyllarda:

1. Döwlet ygtyýarnamalary bilen onlaýn gemblingi ösdürmek (eGaming Kazakhstan).

2. Hazar deňziniň kenarynda üçünji oýun zolagyny döretmek.

3. QazPay we Kaspi ID töleg ulgamlarynyň integrasiýasyny giňeltmek.

4. Halkara derejesindäki täze kazino-kurortlara maýa goýumlaryny çekmek.

---

Gazagystan GDA-da we Merkezi Aziýada humarly oýunlar boýunça iň ösen ýurisdiksiýalaryň biridir.

Bu ýerde kazinolar we onlaýn nyrhlar kanunydyr, ygtyýarlylandyrylýar we döwlete durnukly girdeji getirýär.