Nepalda humar oýunlary we kazinolar
Nepal - buddizm däplerini we syýahatçylyk üçin açyklygy birleşdirýän Günorta Aziýanyň özboluşly ýurdy.
Ýurduň raýatlary üçin humarly oýunlar gadagan edilse-de, hökümet daşary ýurtlular üçin kazinolaryň işlemegine rugsat berýär we olary walýuta girdejileriniň çeşmesine öwürýär.
Şeýlelik bilen Nepal sebitdäki konserwatiw yslam ýurtlary bilen Goa ýa-da Makaonyň liberal modeliniň arasynda aralyk orny eýeleýär.
Kanunçylyk binýady
Humar oýunlary Nepalyň Syýahatçylyk we raýat awiasiýasy ministrligi tarapyndan neşir edilen Casino Rule 2013 (2019-njy ýylda täzelendi) tarapyndan düzgünleşdirilýär.
Esasy düzgünler:- kazinolara diňe daşary ýurtlular üçin rugsat berilýär;
- Nepalyň raýatlaryna jerime salmak howpy astynda girmek gadagan;
- kazinolar diňe 5-nji kategoriýadaky ygtyýarlandyrylan myhmanhanalarda işläp bilerler;
- ähli ygtyýarnamalar Syýahatçylyk ministrligi tarapyndan berilýär;
- operatoryň ygtyýarly maýasynyň iň pes mukdary - NPR 250 million (takmynan 2 million dollar).
Ýerli ýaşaýjylar üçin humarly oýunlar "Public Gambling Act 1963" tarapyndan düzgünleşdirilýär, ol pul üçin jedelleriň we kartoçkalaryň ähli görnüşlerini gadagan edýär.
Taryhy kontekst
Nepalda ilkinji kazino 1968-nji ýylda - "Soaltee Hotel Kathmandu" myhmanhanasynda açylan "Casino Nepal" peýda boldy.
Bu Günorta Aziýada ilkinji kanuny kazino boldy.
1980-2000-nji ýyllaryň dowamynda ýurtda Hindistandan, Hytaýdan we Bangladeşden syýahatçylara gönükdirilen ondan gowrak kazino açyldy.
2011-nji ýylda syýasy krizislerden we korrupsiýa dawalaryndan soň köp operatoryň ygtyýarnamalary ýatyryldy.
Şeýle-de bolsa, 2013-nji ýylda kazinolaryň işine berk düzgünleri, şol sanda salgytlary we her ýyl ygtyýarnama ýygymlaryny tölemäge rugsat berildi.
Nepaldaky kazino
2025-nji ýylda ýurdumyzda iki syýahatçylyk merkezinde jemlenen 10-a golaý ygtyýarlandyrylan kazinolar işleýär:- Katmandu
- Casino Mahjong
- Casino Anna
- Casino Royale Kathmandu
Pokhara
Tiger Palace Resort Casino- Casino Pokhara Grande
Kazinolar nusgawy oýunlary hödürleýärler: rulet, blackjack, bakkara, poker we oýun awtomatlary.
Nepalyň raýatlary üçin giriş düýbünden gadagan - gelýänler daşary ýurt pasportyny görkezmeli.
Onlaýn gambling
Nepalyň kanunçylygynda onlaýn gembling düzgünleşdirýän aýratyn bölüm ýok, ýöne ol aslynda gadagan.
Public Gambling Act 1963-e görä, elektron görnüşindäki islendik humarly oýun kanuny bozmak hasaplanýar.
Şeýle-de bolsa, iş ýüzünde:- ýaşaýjylar we syýahatçylar Kýurasao, Malta we Filippin ygtyýarnamalary bolan deňiz saýtlaryny işjeň ulanýarlar;
- döwletiň petiklemek üçin tehniki infrastrukturasy ýok;
- VPN we kripto tölegleri çäklendirmeleri ýeňip geçmäge mümkinçilik berýär.
Esasanam onlaýn poker we kriket jedelleri, şeýle hem 1xBet, Parimatch, Betway we 22Bet platformalarynda oýunlar meşhurdyr.
Maliýe tarapy
Kazinolar Nepalyň ykdysadyýetinde möhüm rol oýnap, aşakdakylary üpjün edýär:- daşary ýurt walýutasynyň gelip gowuşmagy;
- salgyt ýygymlary we ygtyýarnama tölegleri;
- syýahatçylygy we myhmanhana infrastrukturasyny ösdürmek.
Salgyt salmak
Syýahatçylyk ministrliginiň maglumatlaryna görä, 2024-nji ýylda humarly oýunlar pudagy döwlete 2,5 milliard (19 million dollar) salgyt girdejisini getirdi.
Gözegçilik we düzgünleriň berjaý edilmegi
Düzgünleşdiriji Bölüm of Tourism (DoT).
Ol:- ygtyýarnamalary bermek we uzaltmak;
- maliýe akymlarynyň barlagy;
- "Casino Rule 2013" -iň ýerine ýetirilişine gözegçilik etmek;
- Nepal raýatlarynyň gatnaşmagynda göreş.
2022-nji ýylda häkimiýetler salgyt tölemedikleri üçin üç kazinonyň ygtyýarnamalaryny ýatyrdylar, bu bolsa döwlet gözegçiliginiň çynlakaýdygyny tassyklady.
Durmuş tarapy
Buddizm we hinduizm adatça humarly oýunlara negatiw garaýarlar, olary garaşlylygyň we maliýe meseleleriniň çeşmesi hasaplaýarlar.
Şonuň üçin ýurduň içinde gembling, esasanam ýaşlaryň arasynda kabul ederliksiz hereket hökmünde kabul edilýär.
Şeýle-de bolsa, hökümet pragmatiki çemeleşýär:Şeýlelik bilen, kazinolar güýmenje däl-de, syýahatçylyk guraly hökmünde garalýar.
Cryptocurrencies we bikanun onlaýn bazar
Nepalda cryptocurrencies 2021-nji ýyldan bäri gadagan edilýär (Nepal Rastra Bank karary), bu bolsa deňiz kazinolarynyň işini kynlaşdyrdy.
Şeýle-de bolsa, oýunçylaryň käbiri P2P töleglerini we näbelli gapjyklary ulanmagy dowam etdirýärler.
2023-nji ýylda Katmandu polisiýasy 1 million dollardan gowrak dolanyşygy bolan bikanun kriket jedelleri saýtyny dolandyrýan bir topary tussag etdi, bu Nepal kiber gözegçiliginiň taryhynda iň uly waka boldy.
Ykdysady ähmiýeti
Kazino pudagy, esasanam humarly oýunlar gadagan edilen Hindistanyň demirgazygyndaky syýahatçylaryň hasabyna durnukly girdeji getirýär.
Nepal Tourism Board:- kazinoga gelýänleriň takmynan 80% -i Hindistanyň raýatlary;
- oýunçynyň ortaça barlagy - $200-400;
- sektor 5000-den gowrak iş ýerini üpjün edýär.
Perspektiwalar
Nepal ýakyn ýyllarda:1. Kazinolara we maliýe akymlaryna gözegçilik etmegiň elektron ulgamyny girizmek.
2. Pokhara we Birganjada syýahatçylyk oýun meýdançasyny döretmek.
3. Daşary ýurt platformalaryny kadalaşdyrmak üçin onlaýn gembling hakynda aýratyn kanun işläp düzmek.
4. Singapur we Makao ýaly çylşyrymly dynç alyş şypahanalaryna maýa goýumlaryny çekmek.
Nepal humarly oýunlar raýatlar üçin berk gadagan edilen, ýöne daşary ýurtlular üçin kanuny we işjeň ösýän ýurduň seýrek mysalydyr.
Bu model, şol bir wagtyň özünde ykdysadyýete girdeji getirip, dini däp-dessurlary we ahlak deňagramlylygyny saklamaga mümkinçilik berýär.
Onlaýn gambling gadagan edilýär, ýöne deňiz platformalary we VPN syýahatçylaryň we ýerli ýaşaýjylaryň oýnaýan "çal zolagyny" döredýär.
Şeýlelik bilen, Nepalyň oýun pudagy syýahatçylyk, walýuta girdejileri we berk gözegçilik bolup durýar, bu ýerde hyjuw medeniýetiň bir bölegi däl-de, ykdysady ösüş strategiýasynyň bir bölegidir.