Türkmenistanda humar oýunlary we onlaýn kazinolar
Türkmenistan dünýäde humarly oýunlar doly we şertsiz gadagan edilýän az sanly döwletleriň biridir.
Ýurt humarly oýunlaryň islendik görnüşine, şol sanda onlaýn gambling, bukmeker ofislerine we hatda hususy oýunlara berk gözegçilik edýär.
Oýun pudagy kanun bilen düzgünleşdirilýän goňşy Gazagystandan ýa-da Gyrgyzystandan tapawutlylykda, Türkmenistan doly gadagançylygyň berk modeline eýerýär.
Taryhy kontekst
1991-nji ýylda garaşsyzlyk gazanylandan soň Türkmenistan humarly oýunlara gadaganlyklaryň sowet ulgamyny miras aldy.
2000-nji ýyllaryň başyna çenli Aşgabatda we iri şäherlerde daşary ýurtly hünärmenlere we diplomatlara hyzmat edýän birnäçe kazinolar we oýun zallary bardy.
Şeýle-de bolsa, 2009-njy ýylda Prezident Gurbanguly Berdimuhamedow kazinolary we humar oýunlaryny doly gadagan etmek baradaky karara gol çekdi.
Şondan bäri ýurtda ýekeje-de kanuny kazino, bukmeker edarasy ýa-da hususy görnüşli lotereýa ýok.
Humarly oýunlaryň ähli görnüşleri bikanun diýlip ykrar edilýär we olaryň guralmagy agyr netijelere getirýär.
Kanunçylyk binýady
Esasy hukuk namalary:1. "Humar oýunlaryny gadagan etmek hakynda" Türkmenistanyň Kanuny (2009) - humar oýunlaryny guramagy we olara gatnaşmagy gadagan edýär.
2. Türkmenistanyň Jenaýat kodeksi (277-nji madda) - humarly oýunlary guramak ýa-da geçirmäge kömek etmek (jerime, emlägi konfiskasiýa etmek, 5 ýyla çenli azatlykdan mahrum etmek) üçin jezany kesgitleýär.
3. "Maglumat tehnologiýalary ulgamynda hukuk bozulmalarynyň öňüni almak hakynda" Kanun (2016) - onlaýn-gembling bilen baglanyşykly saýtlaryň petiklenmegini düzgünleşdirýär.
Esasy düzgünler:- kazinolar, bukmeker kontoralary, oýun awtomatlary - gadagan;
- onlaýn gambling we kazino saýtlary - üpjün edijileriň derejesinde petiklenýär;
- raýatlaryň nyrhlara, hatda daşary ýurt saýtlaryna gatnaşmagy administratiw düzgün bozma hasaplanýar;
- humarly oýunlaryň, şol sanda sosial ulgamlaryň we gyssagly habarçylaryň mahabaty gadagan edilýär;
- lotereýalar diňe döwlet gurluşlary tarapyndan töwekgelçilik elementleri bolmazdan geçirilýär.
Onlaýn gambling we sanly gözegçilik
Türkmenistanda daşary ýurt onlaýn kazinolaryna we betting platformalaryna girmek resmi taýdan petiklenýär.
"Türkmentelekom" döwlet internet-üpjün edijisi ähli traffigi süzýär, VPN ýa-da proxy-hyzmatlary ulanmak bolsa resmi taýdan bikanun.
Muňa garamazdan, ýurdumyzyň ýaşaýjylary wagtal-wagtal 1xBet, Mostbet, Stake, GGbet ýaly deňiz platformalaryndan VPN arkaly peýdalanýarlar.
Hasaplamalar köplenç cryptocurrencies (USDT, Bitcoin, TRON) arkaly amala aşyrylýar, bu amallary yzarlamagy kynlaşdyrýar.
Halkara analitikleriň çaklamalaryna görä, resmi maglumatlar bolmasa-da, Türkmenistanda onlaýn-gemblingiň kölegeli bazary ýylda takmynan 30-40 million dollar diýlip çaklanylýar.
Döwlet pozisiýasy
Türkmen hökümeti humarly oýunlara jemgyýetçilik ahlagyna we durnuklylygyna howp hökmünde garaýar.
Döwlet syýasaty üç ýörelgä esaslanýar:1. Ahlak-dini gadaganlyk - yslam haram ýaly humarly oýunlary gadagan edýär;
2. Durmuş gözegçiligi - raýatlary garaşlylykdan we bergilerden goramak;
3. Ykdysady durnuklylyk - walýutanyň daşary ýurda syzmagynyň öňüni almak.
Gazinolaryň ýerine Türkmenistan sport syýahatçylygyny we güýmenje toplumlaryny jedelsiz ösdürýär.
Uly kurortlarda, mysal üçin Awazada, oýun simulýatorly, ýöne pul ýeňişsiz myhmanhanalar işleýär.
Bikanun operatorlara garşy göreş
Internet giňişligine gözegçiligi:- Milli howpsuzlyk ministrligi;
- Döwlet aragatnaşyk we informasiýalaşdyryş gullugy;
- Içeri işler ministrligi.
- humarly mazmun domenleriniň hemişelik petiklenmegi;
- cryptocurrency amallaryna gözegçilik etmek;
- serişdeleri daşary ýurda çykarmaga kömek edýän araçylary yzarlamak;
- jedeller üçin VPN ulanandygy üçin jerimeler we tussag edilmeler.
2024-nji ýylda Içeri işler ministrliginiň kiber departamenti humarly oýunlar we jedeller bilen baglanyşykly 250-den gowrak saýtyň we Telegram kanallarynyň ýapylandygyny habar berdi.
Jemgyýetçilik we dini tarap
Türkmenistanda yslam dini döwlet ahlagynyň kemala gelmeginde möhüm orun eýeleýär.
Humarly oýunlar düzgün-nyzama, zähmet etikasyna we maşgala gymmatlyklaryna zyýan ýetirýän günäli iş hökmünde kabul edilýär.
we "yslam jemgyýetinde orny bolmaly däldir".
Bu pozisiýa döwlet tarapyndan goldanylýar, bu bolsa kanunlaşdyrmagyň geljegini gaty ähtimal edýär.
Lotereýalar we döwlet oýunlary
"Şowlulyk oýnunyň" ýeke-täk kanuny görnüşi Türkmen Döwlet Lotereýasy kompaniýasy tarapyndan geçirilýän döwlet lotereýalarydyr.
Olar Maliýe ministrliginiň gözegçiligi astynda gurnalýar we humarly elementi göz öňünde tutmaýar (tölegler simwoliki, girdeji bolsa haýyr-sahawata gönükdirilýär).
Perspektiwalar
Ýakyn geljekde Türkmenistanda humarly oýunlaryň kanunlaşdyrylmagy ähtimal däl.
Hökümet gemblinge "din we jemgyýetçilik ahlagy nukdaýnazaryndan kabul ederliksiz" sektor hökmünde garaýar.
Şeýle-de bolsa, analitikler:- sanly walýutalara bolan gyzyklanmanyň artmagy;
- ykjam internetiň aralaşmagy;
- we goňşy Gazagystanyň we Gyrgyzystanyň mysallary
- geljekde daşary ýurtlular üçin gözegçilik edilýän oýun zolaklarynyň döredilmegine getirip biler - mysal üçin Hazar deňziniň kenarynda ýa-da Awazada.
Türkmenistan humarly oýunlar babatda dünýäniň iň ýapyk ýurisdiksiýalarynyň biridir.
Bu ýerde hemme zat gadagan: kazino, onlaýn gambling, jedeller we hususy lotereýalar.
Oýny pul bilen guramak üçin edilen islendik synanyşyk kanun boýunça jezalandyrylýar.
hyjuw - iş we güýmenje däl, jemgyýetçilik tertibiniň bozulmagy.
Şeýle-de bolsa, kölegede sanly "çal bazar" emele gelýär,
Ilatyň iGaming dünýäsine bolan gyzyklanmasynyň artýandygyny görkezýär.
Eger Türkmenistan hiç haçan bölekleýin kanunlaşdyrmaga karar berse, bu diňe daşary ýurtly syýahatçylaryň we walýuta girdejileriniň hatyrasyna bolar,
emma häzirki wagtda döwlet doly gadaganlyk ugruny ynamly saklaýar.