Bikanun saýtlara gözegçiligi güýçlendirmek we olara garşy göreş
Bolgariýa, ygtyýarnamasyz platformalary içerki bazardan çykaryp, onlaýn gemblingi doly diýen ýaly kanunlaşdyrmagy başaran Gündogar Europeewropanyň az sanly ýurdunyň biridir.
2020-nji ýyldaky özgertmelerden soň gözegçilik funksiýalary diňe bir operatorlary ygtyýarlandyrmak bilen çäklenmän, eýsem bikanun saýtlary we tölegleri işjeň blokirlemek hukugyny alan Milli Girdeji Agentligine (National Revenue Agency, NRA) berildi.
Bu ulgam Bolgariýany sanly laýyklyk modeline öwürdi - bu ýerde gözegçilik telekeçilige päsgel bermeýär, ýöne oýunçylaryň we maýadarlaryň ynamyny üpjün edýär.
1) Gözegçiligi güýçlendirmegiň sebäpleri
2020-nji ýyla çenli bazar ygtyýarnamasyz stawkalary kabul eden ýüzlerçe daşary ýurt saýtlarynyň barlygyndan ejir çekdi.
Esasy meseleler:- "çal zona" salgytlaryň gitmegi;
- oýunçylary we RG gurallaryny goramagyň ýoklugy;
- frodyň we serişdeleri ýuwmagyň töwekgelçiliginiň ýokarlanmagy;
- düzgünleşdiriji bilen töleg üpjün edijileriniň arasynda gowşak utgaşdyrma.
Çözgüt: salgyt gözegçiligi, ygtyýarlandyryş we kibernetik gözegçiligi birleşdirýän merkezleşdirilen gurluşy döretmek arkaly gözegçiligi NRA-nyň eline geçirmek.
2) 2020-nji ýyldaky özgertmelerden soň NRA-nyň ygtyýarlyklary
Gambling Act düzedişlerine görä:- NRA ygtyýarnamalara, salgyt girdejilerine we kanunyň berjaý edilmegine gözegçilik edýän ýeke-täk edara boldy.
- Agentura ygtyýarnamasyz stawkalary kabul edýän domenleri we IP-salgylary petiklemek hukugyny aldy.
- Her hepde täzelenýän bikanun saýtlaryň sanawy girizildi.
- Internet üpjün edijiler we banklar şeýle çeşmelere girmegi we olaryň peýdasyna geçirmeleri bes etmäge borçludyrlar.
- Ähli töleg amallary NRA ulgamy arkaly amala aşyrylýar, bu bolsa şübheli amallary awtomatiki usulda kesgitlemäge mümkinçilik berýär.
3) Gadagan edilen domenleriň sanawy
Ygtyýarnamasyz işleýän saýtlaryň açyk sanawy ýöredilýär.
Aragatnaşyk operatorlary görkezilen domenleri çap edilenden soň 72 sagadyň dowamynda petiklemäge borçludyrlar.
Sanaw yzygiderli täzelenýär we ulanyjylar NRA-nyň resmi web sahypasyna baglanyşyk bilen blokirleme barada habar alýarlar.
Gadagan edilen domenlere girmäge synanyşanyňyzda habar görkezilýär:- "Bu sahypanyň Bolgariýa Respublikasynda işlemek üçin ygtyýarnamasy ýok".
Bu täsirli gurala öwrüldi - bikanun traffigiň derejesi iki ýylda 80% -den gowrak azaldy.
4) Töleglere gözegçilik etmek we banklar bilen özara gatnaşyklar
NRA milli we halkara töleg ulgamlary (şol sanda Visa, Mastercard, Skrill, Neteller, Paysafecard) bilen hyzmatdaşlyk edýär.
On/off-ramp-tölegler diňe KYC/AML-süzgüçli ygtyýarlandyrylan üpjün edijileriň üsti bilen geçirilýär.
Banklar NRA reýestrinde bolmadyk operatorlara geçirimleri ret etmäge borçludyrlar.
Töwekgelçilikleri seljermek we EUB-e hasabat bermek üçin humarly amallar bilen baglanyşykly ähli amallaryň sanawy ýöredilýär.
5) IT-ulgamlaryň integrasiýasy we fiskal gözegçilik
Ähli ygtyýarlandyrylan platformalar hakyky wagtda nyrhlary, ýeňişleri we tölegleri kesgitleýän merkezleşdirilen NRA maliýe platformasyna birikdirildi.
Bikanun saýtlaryň bu ulgama girmegi mümkin däldir we olar awtomatiki usulda sanksiýalara sezewar edilýär.
Traffigi seljerýän we näbelli IP segmentleri we aýnalary kesgitleýän awtomatiki kiber skaner ulanylýar.
Maglumatlar halkara bazalary (FATF, Interpol, EGBA) bilen deňeşdirilýär.
Netije: çalt blokirlemek, "aýnalary" azaltmak we bikanun amallary yzygiderli azaltmak.
6) Sanksiýalar we jogapkärçilik
7) Halkara hyzmatdaşlygynyň orny
NRA aşakdakylar bilen hereketleri utgaşdyrýar:- Interpol we Europol - ferma shemalary barada maglumat alyşmak;
- EGBA we Gambling Compliance - EUB standartlaryna gözegçilik etmek;
- Rumyniýanyň, Gresiýanyň, Horwatiýanyň we Çehiýanyň milli düzgünleşdirijileri - petiklenen domenleriň we galp markalaryň sanawlaryny alyşmak;
- FATF we AMLD görkezmeleri - şübheli amallary yzarlamak.
Şeýlelik bilen, bikanun onlaýn gembling garşy göreş umumy Europeanewropa anti-jenaýat infrastrukturasynyň bir bölegine öwrüldi.
8) Bazara täsiri
2020-2022-nji ýyllardaky özgertmelerden soň:- Iri operatorlaryň 95% -i NRA ygtyýarnamasy bilen işleýär;
- bikanun saýtlaryň sany üç esse azaldy;
- "çal" traffigiň paýy 30% -den 7-8% -e çenli azaldy;
- ulanyjylaryň ynamy artdy: kanuny platformalarda işjeň oýunçylaryň sany 40% artdy;
- halkara markalary (Betano, Bet365, PokerStars) aç-açan hasabat bilen ýerli domenleri açdylar.
9) Gözegçiligiň tehnologiki geljegi
2030-njy ýyla çenli NRA:- domenleriň we IP-patternleriň AI-gözegçiligini ornaşdyrmak;
- anti-frod gözegçiligi üçin amallaryň blockchain auditini ulanmak;
- RG-nyň köpçülige açyk statistikasyny birleşdirmek (öz-özüni aýyrmagyň, çäklendirmeleriň, şikaýatlaryň paýy);
- MiCA (kripto töleglerini kadalaşdyrmak) standartlary boýunça EUB bilen utgaşdyrmagy giňeltmek.
10) Jemgyýetçilik we durmuş ähmiýeti
Bikanun saýtlara garşy göreş diňe bir fiskal gural däl, eýsem raýatlary goramagyň elementi bolup durýar:- kämillik ýaşyna ýetmedikleriň humarly oýunlara girmeginiň öňüni alýar;
- oýunçylaryň goýumlaryny galp saýtlardan goraýar;
- serişdeleri ýuwmak töwekgelçiligini peseldýär;
- ygtyýarlandyrylan operatorlara bolan ynamy güýçlendirýär.
Bolgariýa Gündogar Europeewropada onlaýn gembling işine üstünlikli gözegçilik etmegiň mysaly boldy.
National Revenue Agency-de gözegçiligiň merkezleşdirilmegi, awtomatlaşdyrylan gulplama we hakyky wagtda maliýe gözegçiligi "çal segmenti" düýbünden ýok etmäge mümkinçilik berdi.
Häzirki wagtda Bolgariýa iGaming üçin EUB-niň iň ygtybarly we aç-açan ýurisdiksiýalarynyň biridir, bu ýerde kanun, tehnologiýa we jogapkärçilik bikanun operatorlara garşy berk galkan emele getirýär.