Gresiýa we Türkiýe bilen deňeşdirme
Kipr oýun senagaty Gündogar Ortaýer deňzinde özboluşly orny eýeleýär. Geografiki we medeni taýdan Gresiýa-da, Türkiýä-de ýakyn bolan ada humarly oýunlary kadalaşdyrmagyň we kabul etmegiň düýbünden başga bir modelini görkezýär. Geliň, bu üç ýurduň öz bazarlaryny nädip emele getirýändiklerine we Kipriň näme üçin kanuny grek ulgamy bilen türk modeliniň arasynda "orta" zolak bolup galýandygyna seredeliň.
1) Düzgünleşdirmek we hukuk ýagdaýy
Kipr.
Adanyň günorta bölegi (Kipr Respublikasy) 2010-njy ýyllaryň ortalarynda "City of Dreams Mediterranean" flagman kurortyna we birnäçe emeli hemralara ygtyýarnama berip, ýerüsti kazinolaryň işine resmi taýdan rugsat berdi. Onlaýn gambling bölekleýin düzgünleşdirilýär: onlaýn kazinolar üçin ýerli ygtyýarnamalar ýok, ýöne deňiz operatorlary beýleki ýurisdiksiýalarda (Curacao, MGA, Isle of Man) hereket edýärler we oýunçylary işjeň kabul edýärler.
Gresiýa.
Doly düzgünleşdirilýän bazar. Milli düzgünleşdiriji Hellenic Gaming Commission (HGC) awtonom we onlaýn işler üçin ygtyýarnama berýär. Iň uly markalar - OPAP, Stoiximan, Betano, Bet365 - kanuny ugurda işleýärler. Humarly oýunlar býudjet we syýahatçylyk çeşmesi hökmünde kabul edilýär: pudak ýylda 2-3 milliard GGR berýär.
Türkiýe.
Ters model. Kazinolaryň we humarly oýunlaryň köpüsiniň ähli görnüşleri 1990-njy ýyllaryň ahyryndan bäri gadagan edilýär. Kadadan çykma - döwlet lotereýasy (Milli Pianino) we Sport Toto monopoliýasy arkaly sport jedelleri. Onlaýn gambling petiklenýär, VPN we cryptocurrency tölegleri oýunçylar tarapyndan bikanun ulanylýar.
2) Ygtyýarnamalar we gözegçilik
Kipr: gözegçilik Milli kazino dolandyryşy (National Gaming and Casino Supervision Authority) tarapyndan amala aşyrylýar. Onlaýn iş diňe bölekleýin düzgünleşdirilýär (National Betting Authority arkaly bettering).
Gresiýa: HGC ygtyýarnamalaryň iki kategoriýasyny - onlaýn nyrhlara we kazinolara/slotlara berýär. Düzgünnama berk, depozitleriň, KYC we RG-syýasatlaryň çäklerini öz içine alýar.
Türkiýe: bazar ygtyýarnamasy ýok; döwlet monopoliýasy çäklendirilen pudagy dolandyrýar. Rugsatsyz hereket edýän operatorlar jerimelere we jenaýat işlerine töwekgelçilik edýärler.
3) Ykdysady goşant
Kipr: oflayn segmentde 3000-den gowrak iş orunlary, onlaýn we gabat gelýän merkezlerde ýüzlerçe. Girdejiler syýahatçylyk, myhmanhana pudagy we kömekçi pudaklar arkaly gelýär.
Gresiýa: jemi içerki önüme göni goşant 1,5% -den ýokary, operatorlardan uly salgyt girdejileri (GGR salgydy - 35%).
Türkiýe: býudjet diňe döwlet nyrhlaryndan we lotereýadan girdeji alýar, bazaryň galan bölegi kölege salýar.
4) Sosial düşünje
Gresiýa: oýun medeniýeti taryhy taýdan kök urýar, ýöne jemgyýet gözegçilik we Responsible Gaming programmalaryny goldaýar.
Kipr: syýahatçylyk bilen seresaplylyk bilen düzgünleşdirmegiň arasyndaky deňagramlylyk; günorta bölegi maýa goýumlary üçin açyk, demirgazyk bölegi - Türkiýäniň ruhunda myhmanhana kazinolary üçin açyk.
Türkiýe: tolgunma dini we medeni kadalar bilen ýazgarylýar; onlaýn gemblinge gatnaşmak kanunyň bozulmagy hökmünde düşündirilýär.
5) Demirgazyk we Günorta Kipr: sebit tapawudy
Adanyň demirgazygynda Türkiýeden gelýän syýahatçylara gönükdirilen ulgam bar: myhmanhanalaryň onlarçasy halkara ygtyýarnamasyz, ýöne ýerli edaralaryň gözegçiligi astynda işleýär.
Günortada - gözegçilik, aç-açanlyk we salgyt salynýan Europeanewropa modeli. Şeýlelik bilen, bir ada iki sebit modelini birleşdirýär - kanunlaşdyrylan grek we kölegeli türk.
6) Onlaýn gambling we tehnologiýalar
Kipr: Oýunçylar deňiz platformalaryny (1xBet, Bet365, PokerStars), VPN we cryptocurrencies işjeň ulanýarlar.
Gresiýa: kanuny onlaýn sektor AI-derňewi, nyrh çäklerini, sanly kesgitlemäni birleşdirip ösýär.
Türkiýe: döwlet monopoliýasynyň daşyndaky onlaýn nyrhlar petiklenýär, ýöne isleg Telegramyň we kripto kazinolarynyň çal bazaryny güýçlendirýär.
7) Modelleri deňeşdirmek
8) Geljegi we geljegi
Kipr wagtyň geçmegi bilen Gresiýanyň tejribesine esaslanyp we deňiz akymlaryny kadalaşdyryp, onlaýn gembling üçin doly hukukly ygtyýarnamalary girizip biler.
Gresiýa durnukly girdejileri we berk standartlary saklamak bilen Günorta Europeewropanyň "kanuny merkezi" hökmünde pozisiýalaryny güýçlendirer.
Türkiýe syýasaty ýumşatmaz, ýöne döwlet sanly lotereýalaryny we sport howuzlaryny ösdürip biler.
9) Netije
Kipr - iki modeliň kesişýän nokady. Bir tarapdan - Europeanewropanyň aç-açanlygy we salgyt düzgüni, beýleki tarapdan - Türkiýäniň çal bazaryna ýakynlygy. Bu özboluşly dinamikany döredýär: ada kanuny Europeewropa bilen resmi däl Aziýa akymlarynyň arasynda tebigy "köprä" öwrülýär, onuň ykdysadyýeti bolsa syýahatçylykdan hem, deňiz giňişliginden hem artykmaçlyk alýar.
Uzak möhletleýin perspektiwada Kipr iGaming sebitleýin merkezine öwrülip, grek kadalaşdyryş ulgamyny we Türkiýäniň güýmenjäniň alternatiw görnüşlerine bolan islegini birleşdirip bilýär.