Döwletiň salgytlardan we ygtyýarnamalardan alýan girdejileri
Wengriýadaky Gembling - býudjet girdejileriniň görnükli çeşmesi. Pul diňe bir "oýun salgydyndan" (GGR-den) däl, eýsem ygtyýarnama/konsessiýa tölegleri, korporatiw salgytlar, ýerli ýygymlar, ätiýaçlandyryş gatançlary we degişli hyzmatlar üçin gytaklaýyn salgytlar arkaly hem gelýär. Aşakda - akymlaryň kartasy, takmynan gurluşy we ≈ 2 milliard GGR bilen bazar mysalynda amaly hasaplama.
1) Döwlet girdejileriniň esasy çeşmeleri
1. Amal girdejisinden salgytlar (GGR-salgytlar).
Jemi oýun girdejisinden: lotereýalar, jedeller, kazinolar/slotlar (VLT goşmak bilen), onlaýn oýunlar boýunça alynýar. Jedeller we jikme-jiklikler oýnuň görnüşine we hereket edýän düzgünlere baglydyr.
2. Ygtyýarnamalar we konsessiýalar.
Ygtyýarnamalary/konsessiýalary alandygy üçin bir gezeklik tölegler.
Rugsatnamalary saklamak we gözegçilik etmek üçin ýyllyk ýygymlar.
Ýerüsti kazinolar üçin - konsessiýa modeli (fix/minimal + şertnamanyň şertleri boýunça dolanyşykdan/girdejiden paýy).
3. Korporatiw we ýerli salgytlar.
Operatorlaryň girdejisine CIT (korporatiw girdeji salgydy).
Local Business Tax) - iş ýerindäki häkimlikleriň peýdasyna.
Hak tölemek gaznasyna salgytlar (işgärleriň goşantlary, şahsy girdeji salgydy).
4. Gytaklaýyn salgytlar we degişli girdejiler.
Oýun däl hyzmatlar üçin VAT/goşulan baha üçin salgydy (F&B, güýmenje, myhmanhanalar), loto kanallarynyň bölek satuwy, söwda.
Mahabat ýerleşdirilmegi/media-hyzmatlary üçin ýygymlar (ulanylsa).
Eger girdeji döwlete geçirilýän bolsa, döwlet kompaniýalaryndan (mysal üçin, lotereýa operatoryndan) diwidendler.
2) Dürli dikelikler näme töleýärler
Lotereýa (Szerencsejáték Zrt).
Loto-önümler boýunça GGR-salgyt.
Paýdar hökmünde döwlete diwidendler (arassa girdeji bar bolsa).
Işgärlerden alynýan korporatiw/ýerli salgytlar we gatançlar.
Satyjy hyzmatdaşlara komissiýa - goşulan baha üçin salgydyň we ýerli salgytlaryň salgyt salynýan binýady.
Kazinolar we slotlar/VLT.
GGR bilen oýun salgydy.
Konsessiýa tölegi we gözegçiligiň ýyllyk ýygymlary.
CIT, ýerli salgytlar, goşantlar.
Gazinoda F & B/iwentler üçin goşulan baha üçin salgydy.
Nyrhlar (onlaýn/awtonom).
GGR nyrhlaryndan alynýan salgyt (live we prematch goşmak bilen).
Ygtyýarnama/ýyllyk ýygym.
Korporatiw/ýerli salgytlar, gatançlar.
Onlaýn kazinolar we göni oýunlar.
GGR onlaýn oýunlardan salgyt.
Ygtyýarnamalar, ýyllyk gözegçilik ýygymy.
CIT, ýerli salgytlar (Wengriýadaky edara görnüşli tarapyň üsti bilen), oýun däl hyzmatlar üçin goşulan baha üçin salgydy (mysal üçin, abuna ýazylmak/bar bolsa çäreler).
3) Munuň pula nähili goşulýandygy: takmynan gurluşy
Jemi GGR ≈ 2 milliard ýewro (lotereýalar, kazinolar/slotlar, nyrhlar, onlaýn) bilen döwletiň umumy girdejileri (ähli derejedäki salgytlar we ýygymlar) köplenç häzirki bazar gurluşynda ýylda 0,5-0,7 milliard ýewro diýlip çaklanylýar. Paýlanyşyň takmynan logikasy:- GGR-den oýun salgytlary: iň uly makala (pudagyň ähli girdejileriniň ýarysyna golaýy we köpüsi).
- Ygtyýarnamalar/konsessiýalar/gözegçilik: durnukly goşant (fix + göterimler/minimumlar).
- CIT we ýerli salgytlar: işiň çäkliligine we geografiýasyna baglydyr.
- Işgärleriň goşantlary we şahsy girdeji salgydy: operatorlaryň/agregatorlaryň/studiýalaryň işgärleriniň giňelmegi bilen artýar.
- Gytaklaýyn salgytlar (degişli hyzmatlar üçin goşulan baha üçin salgydy): horeca/waka-işjeňligiň we syýahatçylyk akymynyň satylmagyna baglydyr.
4) "Ahyrky" hasaplamanyň mysaly (ýönekeýleşdirilen model)
Bazar GGR aşakdaky ýaly paýlanýar diýeliň:- Lotereýa: €800 million
- Kazino/Slots/VLT: €650 mln
- Nyrhlar: €450 mln
- Beýleki zatlar: €100 million
- Oýun salgydy jemi 300-400 million funt sterling berýär.
- Ygtyýarnamalar/konsessiýalar/gözegçilik: €60-90 mln.
- CIT + ýerli salgytlar: €70-110 mln (çykdajylara/amortizasiýa baglylykda).
- Iş bilen baglanyşykly goşantlar we şahsy girdeji salgydy: €50-80 mln.
- Degişli hyzmatlar üçin gytaklaýyn salgytlar: €30-50 mln.
Jemi koridorda €510-730 mln. Bu, pudagyň gönüden-göni/gytaklaýyn girdejiler görnüşinde GGR-den 25-35% ~ döwlete gaýtaryp berýändigi baradaky çaklamalara laýyk gelýär (paý önümiň gurluşy, onlaýn ösüş depgini we belli bir ýylyň düzgünleri sebäpli üýtgeýär).
5) 2023-nji ýyldan soň näme üýtgedi (hususy kompaniýalar üçin onlaýn açmak)
Salgyt salynýan bazanyň ösüşi: ygtyýarlandyrylan operatorlardan has köp ⇒ GGR-den has köp "ak".
"Çal" zona syzmagyň azalmagy (petiklemek we gabat gelmek ygtyýarnama itergi berýär).
UX/kontentdäki bäsdeşlik ⇒ live/slotlarda ýokary dolanyşyk we mobailden has köp stawkalar ⇒ salgyt bazasynyň ösüşi.
Ýerli edara görnüşli taraplara/ştatlara maýa goýumlary ⇒ CIT-den ýokary, ýerli salgytlar we goşantlar.
6) Durnukly girdejiler üçin syýasatlar we "gollar"
GGR-salgydyň dikligine aç-açan we öňünden aýdyp boljak nyrhlary.
Takyk KPI bilen uzak möhletli konsessiýalar (komplayens, RG-gurallar, maýa goýumlary).
Güýçli gözegçilik we KYC/AML: ygtyýarnamasyz teklibiň ornuny tutmak ýygnamagy ýokarlandyrýar.
Jogapkärçilikli mahabat: onlaýn ösüşiň we gowşak toparlaryň goragynyň arasyndaky deňagramlylyk.
Tehnologiýalar: antifrod, özüni alyp barş seljermesi, real-time hasabat - zynjyrdaky "ýitgilerden" az.
7) Býujet üçin töwekgelçilikler
Mahabatyň/mahabatyň berkidilmegi dolanyşygy haýalladyp biler (esasanam onlaýn ýagdaýda).
Kiberriskler we bot-traffigi arassa GGR-ni pese gaçyrýar (proaktiw töwekgelçilik-dolandyryş zerur).
Daşarky şoklar (syýahatçylyk, makroykdysady) oflayn we F & B-kross-girdejilerde öz beýanyny tapýar.
8) Steikholderler üçin bu nämäni aňladýar?
Döwlet sanly kanallar arkaly öňünden aýdyp boljak salgyt binýadyny we RG-parametrlere gözegçiligi alýar.
Operatorlar - düzgünleşdirmegiň we onlaýn masştabyň mümkinçiliginiň düşnükli "baha belligi".
Häkimlikler - ýerli salgytlar we iş üpjünçiligi (kassirler, dilerler, IT, marketing, howpsuzlyk).
Oýunçylar - ygtyýarlandyrylan mazmuna elýeterlilik, çalt tölegler we hukuk goragy.
Netije: Wengriýanyň býudjeti gemblingden birbada birnäçe kanal arkaly pul alýar: GGR-salgytlar, ygtyýarnamalar/konsessiýalar, CIT/ýerli salgytlar, aýlyk gatançlary we gytaklaýyn ýygymlar. ≈ 2 milliard GGR bolan bazarda bu ýylda 0,5-0,7 milliard ýewro girdeji getirýär. Durnuklylygyň açary - öňünden aýdyp boljak düzgünler, "çal" zonanyň ornuny tutmak, tehnologiki gözegçilik we jogapkär oýnuň ileri tutulýan ugry.