Islandiýanyň onlaýn kazinolary
Islandiýa humarly oýunlar boýunça Europeewropanyň iň konserwatiw ýurtlarynyň biridir.
Bu ýerde kazinolar, bukmeker kontoralary we onlaýn gambling kanun tarapyndan gadagan edilýär we hususy oýun işiniň islendik görnüşleri bikanun hasaplanýar.
Şeýle-de bolsa, ilatyň humarly oýunlara bolan gyzyklanmasy dowam edýär we islandiýalylar beýleki ýurtlarda ygtyýarlandyrylan halkara onlaýn kazinolaryna ýüz tutýarlar.
Kanunçylyk binýady
Humarly oýunlar "Act No. 73/1994 on Lotteries" (Lotereýalar hakynda kanun) we birnäçe degişli kararlar.
Bu kanuna laýyklykda:- humarly oýunlary ýörite rugsatsyz guramak gadagandyr;
- diňe girdejileri haýyr-sahawat maksatlaryna gönükdirilýän lotereýalara we bingolara rugsat berilýär;
- täjirçilik gemblinginiň ähli görnüşleri (şol sanda onlaýn kazinolar, jedeller we oýun awtomatlary) gadagan edilýär;
- ygtyýarnamalary Adalat we ulag ministrligi (Ministry of Justice and Transport) berýär.
- Sýslumaður (Polisiýa bölümi) - bikanun oýunlara gözegçilik etmek we öňüni almak;
- Icelandic Lotteries (Íslensk Getspá/Getraunir) - döwlet lotereýalarynyň we sport jedelleriniň resmi operatory.
Rugsat berlen humar görnüşleri
Islandiýada diňe telekeçilik däl we döwlet oýunlary hereket edýär.
1. Íslensk Getspá/Getraunir - milli lotereýa we sport çaklamalary.
2. Happdrætti Háskóla Íslands - Islandiýa uniwersitetiniň lotereýasy.
3. Ríkisspil - Islandiýanyň Gyzyl Haç lotereýasy.
4. Bingófélög (Bingo klublary) - häkimlikleriň rugsady esasynda hereket edýän kiçi bingo zallary.
Şol guramalaryň diňe haýyr-sahawat maksatlary üçin çekeleşikleri we bingolary geçirmäge hukugy bardyr.
Hususy kazinolar, sport we oýun awtomatlarynyň jedelleri gadagan edilýär.
Onlaýn gambling
Islandiýada onlaýn gambling resmi taýdan gadagan edilýär.
Ýurdumyzyň kanunlary onlaýn kazinolar, poker ýa-da stawkalar üçin ygtyýarnamalary göz öňünde tutmaýar we ýerli kompaniýalara şeýle hyzmatlary bermek gadagan edilýär.
Şeýle-de bolsa, daşary ýurt saýtlaryna girmek petiklenmeýär we oýunçylar Maltanyň, Kýurasaonyň, Gibraltaryň ýa-da Şwesiýanyň ygtyýarnamasy bolan halkara platformalaryndan erkin peýdalanyp bilerler.
Islandiýanyň ýaşaýjylarynyň arasynda meşhur onlaýn kazinolar:- Betsson, LeoVegas, Unibet, Mr Green, Stake, Casumo, PlayOJO, Wildz, ComeOn, Bet365.
- iňlis we skandinaw dillerinde interfeýsiň bolmagy;
- Visa/MasterCard kartlaryny we elektron gapjyklary kabul etmek;
- ygtyýarlandyrylan slotlara we live-kazinolara girmek;
- maglumatlary goramagyň ýokary derejesi we aç-açanlygy.
Salgyt salmak
Humar oýunlary gadagan edilendigi sebäpli, Islandiýada gembling üçin aýratyn salgyt ýok.
Rugsat berlen lotereýalardan alnan girdejiler durmuş gaznalaryna we bilim edaralaryna gönükdirilýär.
Oýunçylar milli lotereýalardan gazanylan ýeňişlere salgyt tölemeýärler.
Daşary ýurt kazinolarynda gazanylan ýeňişler, olar boýunça salgyt tejribesi birmeňzeş bolmasa-da, köp mukdarda pul islandiýa hasaplaryna geçirilende deklarirlenilip bilner.
Ýerüsti kazinolar
Islandiýada ýerüsti kazinolar düýbünden gadagan edilýär.
Kazinolary kanunlaşdyrmak synanyşyklary 2016-njy we 2020-nji ýyllarda ara alnyp maslahatlaşyldy, ýöne parlament (Alţingi) sosial töwekgelçilikler sebäpli teklipleri ret etdi:- humarly oýunlara garaşlylygyň ýokarlanmagy;
- maşgalalaryň abadançylygyna howp salmak;
- kiçi jemgyýetlere täsir etmek.
Şeýlelik bilen, ýurtda ýekeje kazino ýa-da oýun zaly hem ýok, oýnamak isleýän syýahatçylar köplenç goňşy ýurtlara - Daniýa, Norwegiýa ýa-da Şwesiýa baryp görýärler.
Töleg usullary
Ýerli humar operatorlary ýok bolsa-da, Islandiýanyň ýaşaýjylary halkara töleg ulgamlaryny işjeň ulanýarlar:- Visa, MasterCard, Maestro;
- Skrill, Neteller, ecoPayz, Revolut;
- Trustly, Zimpler;
- Apple Pay, Google Pay;
- cryptocurrencies (Bitcoin, Ethereum, USDT) - esasanam ýaşlaryň arasynda.
Hökümet entek töleg amallaryny petiklemeýär, ýöne deňiz kazinolaryna geçirimlere maliýe gözegçiligini ara alyp maslahatlaşýar.
Jogapkär oýun
Bazaryň çäklidigine garamazdan, Islandiýa Responsible Gambling syýasatyny işjeň ösdürýär.
Iş döwlet we haýyr-sahawat guramalary arkaly alnyp barylýar:- SÁÁ (Icelandic Centre for Addictions) - oýna garaşlylygy bejermek;
- Ríkisspil we Getspá - gatnaşmak we ýaş barlaglary üçin çäklendirmeleri girizmek;
- Saglygy goraýyş ministrliginiň goldawy bilen maglumat kampaniýalary.
18 ýaşa ýetmediklere hatda lotereýalara we bingolara hem gatnaşmak gadagan edilýär.
Ykdysady ähmiýeti
Gembling Islandiýanyň ykdysadyýetinde möhüm rol oýnamaýar.
Lotereýa we bingonyň ýyllyk dolanyşygy takmynan 2,5 milliard ISK (16 million ýewro), şolardan:- 60% haýyr-sahawat maksatlaryna gönükdirilýär;
- 30% - baýrak gaznasyna;
- 10% - administratiw çykdajylar üçin.
Şol bir wagtyň özünde, hünärmenler 50 000-den gowrak islandiýalynyň daşary ýurt onlaýn kazinolaryny yzygiderli ulanýandygyny we kölegeli onlaýn gamblingiň mukdarynyň ýylda 50-70 million ýewro çak edilýändigini bellediler.
Kynçylyklar we kynçylyklar
onlaýn gembling boýunça içerki düzgünleşdirmegiň ýoklugy;- daşary ýurda pul syzmagy;
- gözegçiliksiz kriptokazinonyň meşhurlygynyň ýokarlanmagy;
onlaýn oýunlara garaşly oýunçylara ulgamlaýyn kömegiň ýoklugy.
2025-nji ýylda Adalat ministrligi onlaýn-gembling üçin düzgünleşdirilýän ygtyýarnamany döretmek baradaky taslama seredýär, ol aşakdakylara mümkinçilik berer:- daşary ýurt markalarynyň işine gözegçilik etmek;
- olara salgyt salmak;
- Responsible Gaming mehanizmlerini ornaşdyrmak.
Ösüşiň geljegi
Taryhy konserwatorlyga garamazdan, Islandiýa kem-kemden oýun syýasatyny döwrebaplaşdyrmaga tarap hereket edýär.
Ýakyn ýyllarda:- Daniýa ýa-da Şwesiýa modeli boýunça onlaýn gemblingiň çäkli kanunlaşdyrylmagy;
- döwletiň gözegçiligi astynda daşary ýurt operatorlaryny ygtyýarlandyrmak;
- Responsible Gaming Europeanewropa ulgamlary bilen integrasiýa;
- oýunçylaryň milli sanawyny we çäkler ulgamyny döretmek.
Bu özgertmeler amala aşyrylsa, Islandiýa berk gadaganlykdan düzgünleşdirilen we ygtybarly onlaýn bazara geçip biler, şol bir wagtyň özünde sosial ýörelgeleri we humarly oýunlara garaşlylyga gözegçiligi saklap biler.