Lihtenşteýnde kazinolar we humar oýunlary

Lihtenşteýn - Şweýsariýa bilen Awstriýanyň arasyndaky kiçi, ýöne ykdysady taýdan ösen şazada, soňky ýyllarda Europeanewropanyň oýun biznesiniň täze merkezine öwrüldi.

2016-njy ýylda humarly oýunlar kanunlaşdyrylandan bäri ýurt jahankeşdeler we maýadarlar üçin meşhur ýere öwrüldi.

Häzirki wagtda bu ýerde birnäçe ygtyýarlandyrylan kazinolar bar, ýöne onlaýn gambling bikanun bolup galýar, bu bolsa bazary çäkli, ýöne durnukly edýär.

---

Kanunçylyk binýady

Lihtenşteýnde humarly oýunlar 2011-nji ýylyň 1-nji ýanwarynda güýje giren we 2016-njy ýylda täzelenen "Geldspielgesetz (GSpG)" kanuny bilen düzgünleşdirilýär.

Bu düzedişler öňki döwlet gadaganlygyny ýatyryp, hususy kazinolaryň işine ahyrsoňy rugsat berdi.

Pudaga gözegçiligi:

• Amt für Volkswirtschaft (AVW) - Halk hojalygy müdirligi;
• Finanzmarktaufsicht Liechtenstein (FMA) - Ygtyýarlylandyrmaga we maliýe gözegçiligine gözegçilik edýän şazadanyň Maliýe müdirligi;
• Staatliche Spielbankenkommission - Kazinolara rugsat bermäge we olaryň işine gözegçilik etmäge ygtyýarly oýun topary.

Düzgünleşdirmegiň esasy ýörelgeleri:

• ähli kazinolar döwlet ygtyýarnamasyny almalydyrlar;
• 18 ýaşa ýetmedikleriň girmegi gadagan;
• humarly oýunlaryň ygtyýarnamasyz mahabatlandyrylmagy gadagan edilýär;
• ähli girdejiler berk salgyt gözegçiligine degişlidir;
• onlaýn gembling we interaktiw nyrhlar häzirlikçe gadagan.

---

Oýun pudagyny ösdürmek

2016-njy ýyla çenli Lihtenşteýnde ýekeje kazino hem ýokdy.

Kanunçylyk liberallaşandan soň, ýurt hakyky humarly oýunlaryň ösüşini başdan geçirdi.

Ilkinji edara - "Casino Admiral Ruggell" 2017-nji ýylda açyldy we Awstriýanyň "Novomatic Group" Holding kompaniýasynyň üstünlikli taslamasy boldy.

Ondan soň şäherlerde täze kazinolar:

• "Casino Schaanwald", "Casino Admiral Triesen", "Grand Casino Liechtenstein" (Bendern), "Casino Eschen", "Casino Balzers" (açylmagy meýilleşdirilýär).

2025-nji ýyla çenli şazadada ygtyýarlandyrylan 6 kazino bar, olaryň köpüsi iri halkara operatorlaryna (Admiral, Casinos Austria, Grand Casino Group) degişlidir.

Bu edaralar Şweýsariýadan, Awstriýadan we Germaniýadan syýahatçylary özüne çekýär, bu ýerde kanunçylyk has berk.

---

Onlaýn gambling

Lihtenşteýnde onlaýn kazinolar resmi taýdan gadagan edilýär.

Geldspielgesetz kanuny geljekde kanunlaşdyrmagyň mümkinçiligini göz öňünde tutýar, ýöne häzirki wagtda sanly ygtyýarnamalar berilmeýär.

Şazadanyň ýaşaýjylary daşary ýurt onlaýn kazinolaryny oýnap bilerler, ýöne bu saýtlar ýerli häkimiýetler tarapyndan düzgünleşdirilmeýär.

Şol bir wagtyň özünde, hökümet Maltanyň we Şweýsariýanyň nusgasy boýunça onlaýn gembling üçin ygtyýarnamalary döretmek pikirini işjeň ara alyp maslahatlaşýar.

Oýunçylaryň arasynda meşhur daşary ýurt saýtlary:

• LeoVegas, Unibet, Betsson, Casumo, Stake, PokerStars, Bet365.

Şeýle-de bolsa, Lihtenşteýniň çäginde olaryň işi resmi taýdan "düzgünleşdirilmeýän" hasaplanýar.

---

Salgyt salmak

Oýun biznesi knýazlygyň býujeti üçin durnukly girdejileriň çeşmesidir.

Maliýe ministrliginiň çaklamalaryna görä, oýun pudagy her ýyl 40 mln CHF töweregi salgyt girdejisini getirýär, bu bolsa ýurdumyzyň býujetiniň 3-4% -ine deňdir.

---

Gözegçilik we Responsible Gaming

Ähli kazinolar jogapkärli oýnuň berk standartlaryny berjaý etmäge borçludyrlar.

Düzgünleşdiriji operatorlardan garaşlylygyň öňüni almak üçin ulgamlaryň girizilmegini talap edýär:

• girelgede her bir oýunçyny hökmany kesgitlemek;
• stawkalara we ýitgilere çäkleri bellemek;
• wagtlaýyn ýa-da ömürlik öz-özüni aýyrmak mümkinçiligi;
• Responsible Gaming programmalary boýunça işgärleri taýýarlamak;
• CRM we analitika arkaly müşderileriň özüni alyp barşyna gözegçilik etmek.

Garaşlylyk alamatlaryny görkezýän oýunçylar ýurdumyzyň ähli kazinolary üçin elýeterli bolan çäklendirmeleriň ýeke-täk sanawyna girizilip bilner.

---

Ykdysady ähmiýeti

Gembling, banking we senagat bilen birlikde knýazlygyň ykdysadyýetiniň görnükli elementine öwrüldi.

Hökümetiň maglumatlaryna görä (2024):

• oýun senagatynyň umumy dolanyşygy - ýylda 250 mln CHF töweregi;
• salgyt girdejileri - CHF 40 mln;
• bu sektorda 500-den gowrak adam işleýär;
• kazino müşderileriniň 80% -den gowragy daşary ýurtlular.

Şazada berk gözegçiligi we aç-açanlygy saklap, "Merkezi Europeewropanyň kiçi Las-Wegasyna" öwrüldi.

---

Töleg usullary we maliýe

Lihtenşteýndäki kazinolar halkara töleg standartlaryny goldap, ýewro we Şweýsariýa franklarynda işleýärler:

• Visa, MasterCard, Maestro;
• bank geçirimleri (SEPA, SWIFT);
• Skrill, Neteller elektron gapjyklary;
• öňünden tölenen kartlar we talonlar;
• cryptocurrencies - resmi taýdan kabul edilmeýär, ýöne geljekde kanunlaşdyrmak üçin seredilýär.

---

Kynçylyklar we kynçylyklar

Üstünlikli bolandygyna garamazdan, bazar birnäçe kynçylyklar bilen ýüzbe-ýüz bolýar:

• artykmaç - 38 000 ilata 6 kazino düşýär;
• humarly oýunlar syýahatçylygynyň ösmegi barada alada edýän ýerli ýaşaýjylaryň tankytlary;
• sanly segmentiň ösüşini çäklendirýän onlaýn ygtyýarnamalaryň ýoklugy;
• AML we ESG-EUB standartlaryny birleşdirmegiň zerurlygy.

2024-nji ýylda hökümet bazary durnuklaşdyrmak üçin ygtyýarnamalara gaýtadan baha bermäge we täze kazinolaryň açylmagyna moratoriýany ara alyp maslahatlaşmaga başlady.

---

Ösüşiň geljegi

2025-2027-nji ýyllar üçin özgertmeleriň esasy ugurlary:

1. Onlaýn gembling üçin hukuk binýadyny döretmek;

2. Aç-açanlygy we salgyt hasabatlylygyny ýokarlandyrmak;

3. Responsible Gaming we halkara hyzmatdaşlygyny ösdürmek (Şweýsariýa, Awstriýa, Germaniýa);

4. Amallara gözegçilik etmek üçin AML-ulgamlary we emeli intellekt ornaşdyrmak;

5. Synag programmalarynyň çäginde kripto we Web3-kazinolary ygtyýarlandyrmak mümkinçiligi.

Hökümet sanly ygtyýarnamalary tassyklasa, Lihtenşteýn Merkezi Europeewropada oflayn synpy we onlaýn innowasiýalary birleşdirýän täze iGaming tehnologiýa merkezine öwrülip biler.

---

Lihtenşteýn gysga wagtyň içinde Europeanewropa oýunçylaryna gönükdirilen ýokary hilli we düzgünleşdirilen kazino bazaryny döreden ýurduň mysalydyr.

Onlaýn gembling entek ýok bolsa-da, döwlet ony kanunlaşdyrmaga taýýardygyny görkezýär.

Berk gözegçiligiň, aç-açanlygyň we ortaça salgyt salmagyň netijesinde Lihtenşteýn Europeanewropanyň humarly oýunlar pudagynda maliýe durnuklylygyny we humarly syýahatçylygy dag takyklygy bilen birleşdirýän möhüm oýunçy bolýar.