Medeniýet we taryh

Kiribati - güýçli okean şahsyýeti bolan polineziýa-mikroneziýa medeniýeti: durmuş, relýoslar we mifologiýa deňiz bilen ýakyn baglanyşyklydyr.

Her bir ilatly ýeriň ýüregi - maneaba, jemgyýet öýi-maslahaty, bu ýerde klanlar (kainga) işleri ara alyp maslahatlaşýarlar, agzy däp-dessurlary belleýärler we saklaýarlar; oturgyç ýerleri sosial gurluşy görkezýän nesil "bloklary" (boti) boýunça paýlanýar.

I-kiribati (Gilbertese) dili we hor aýdymlary te mwaie tansyna ýoldaş bolýar - nawigasiýa we tolkunlary ýada salýan aýdyň ýüz keşbi we elleriň "tolkunlary" bilen.

Durmuşda pandandan dokamak, balyk tutmak, te ano oýnamak, kokos şiresi (karewe) we balyk bolsa menýunyň esasyny düzýär.

XIX asyrda Ýewropa gatnaşyklary güýçlendi; 1892-nji ýylda bu territoriýa Iňlis protektoratyna, soňra Gilbert we Ellice adalarynyň koloniýasyna öwrüldi.

Banaba adasynda fosfat gazyp almak banablaryň bir böleginiň Rabi adasyna (Fiji) göçürilmegine sebäp boldy.

1943 Tarawa atoly Pacificuwaş ummanynda iň gazaply söweşleriň birine öwrüldi.

Garaşsyzlyk 1979-njy ýylyň 12-nji iýulynda yglan edildi.

Häzirki wagtda medeni gün tertibi hristian jemgyýetlerini, oba maneab däp-dessurlaryny we häzirki zaman diasporasyny birleşdirýär; dili, ýeri gorap saklamak we deňiz derejesiniň ýokarlanmagyna uýgunlaşmak temalary öňe çykýar.