(H1): Esasy kanun: Boliwiýada Ley del Juego (2010)

2010-njy ýylda Boliwiýa "Ley del Juego" (Ley Nº 060, 2010) atly esasy kanun kabul etdi. Kanun kanunlar bilen bilelikde (düzgünleri goşmak bilen) amala aşyrylýar we ýöriteleşdirilen gözegçilik edarasy - Autoridad de Fiscalización y Control Social del Juego (AJ) arkaly amala aşyrylýar. 2010-njy ýyllardaky özgertmeler ünsi dargadylan şäher tejribelerinden merkezleşdirilen ygtyýarlylandyrmaga, tehniki sertifikatlaşdyrmaga we sarp edijileri goramaga geçirdi.

1) Hereket çygry we esasy kesgitlemeler

Kanun:

Juegos de azar - kazino formatlary, oýun awtomatlary, rulet, kartoçkalar, pul stawkasy we tötänleýin gutarýan beýleki oýunlar.
Bingo - özbaşdak zallarda we güýmenje çäreleriniň bir bölegi hökmünde.
Loterías - rugsat bolan halatynda döwlet we hususy, şol sanda haýyr-sahawat.
Promociones empresariales - harytlary/hyzmatlary mahabatlandyrmak üçin mahabat oýunlary/lotereýalar (aýry-aýry talaplar bilen).
Rifas, tómbolas, sorteos - tötänlik elementi bilen oýnalýan baýraklar.

Eger humarly işiň ýa-da lotereýanyň alamatlary ýok bolsa (jikme-jiklikler - kanun astyndaky namalarda), olar (adatça) ýapylmaýar: pul stawkasyz oýunlar we dynç almagyň täjirçilik däl görnüşleri.

2) Düzgünleşdiriş institutlary

AJ (Autoridad de Fiscalización y Control Social del Juego) - merkezi düzgünleşdiriji, ygtyýarlandyrmagy, barlaglary, sanksiýalary amala aşyrýar, sanawlary ýöredýär we talaplary çap edýär.

Milli. we ýerli edaralar - salgytlar, polisiýa/prokuratura (bikanun immigrantlaryň öňüni almak), sarp edijileri goramak we mahabat meseleleri boýunça özara iş salyşýarlar.

3) Ygtyýarlandyryş we rugsatlar

Rugsatnamalaryň kategoriýalary (umumy hatlarda):

1. Kazino/oýun zallarynyň operatorlary - meýdançanyň ygtyýarnamalary + oýunlaryň we enjamlaryň ylalaşylan sanawy.

2. Bingo operatorlary - hemişelik zallar we/ýa-da waka çäreleri.

3. Lotereýa operatorlary - geografiýasyny, tirajlaryň ýygylygyny, baýrak gaznasynyň paýlanyşynyň we gözegçiligiň shemasyny görkezmek bilen.

4. Mahabat oýunlary (promociones) - mehanikany we baýraklary beýan edýän kampaniýanyň möhletine habar bermek/rugsat bermek tertibi.

Arza berijä bildirilýän standart talaplar:

Esaslandyryş resminamalary, salgyt/kazyýet bergisiniň ýoklugy, serişdeleriň gelip çykyşy.
Tehnosye: oýunlaryň beýany, üpjün edijiler, ykrar edilen barlaghanalardan RNG/RTP şahadatnamalary, jackpot/seed-fond shemasy.
Ylalaşyk meýilnamasy: KYC/AML-amallar, RG-gurallar, mahabat syýasaty, şikaýatlar we dispute-resolution.
Infrastruktura: salgysy/zolagy, wideo gözegçilik shemalary, kassa tertibi, enjamlaryň wakalarynyň žurnaly.

💡 Möhletler we nyrhlar rugsatnamanyň görnüşine baglydyr; uzaltmak kadalaryň berjaý edilendigini we düzgün bozulmalaryň ýokdugyny tassyklamagy talap edýär.

4) Tehniki standartlar we sertifikatlaşdyrmak

RNG/RTP - oýun programma üpjünçiligi we awtomatlary sertifikatlaşdyrylmaga degişlidir; wersiýalaryndaky üýtgeşmeler ýazylýar we ylalaşylýar.

Enjamlar - seriýa belgilerini düzetmek, möhürlemek, hyzmat ediş žurnallary, elýeterlilige gözegçilik etmek.

Integrasiýa - zerur bolan halatynda AJ monitoring ulgamlaryna birikdirmek (online/offline-hasabat, düşürmek).

Seýfler/kassalar - inkassatsiýanyň, goşa gözegçiligiň, hasabatlylygyň tertibi.

5) Fiskal borçnamalar

Ýygymlar we lisenziýa-tölegler - rugsatnamalaryň berilmegi/uzaldylmagy we enjamlaryň her bir birligi üçin (slotlar üçin - bellenilen nyrhlarda).

Salgyt düzgüni - degişli milli/şäher salgytlarynyň (girdejiniň, goşulan baha üçin salgydyň/oýunlardan alynýan salgydyň, eger göz öňünde tutulan bolsa) tölenilmegi, hasabatlylyk we deňeşdirmeler.

Baýrak gaznalary (lotereýalar/bingolar) - oýunçylaryň peýdasyna iň az paýlar we netijeleriň hökmany çap edilmegi.

(Takyk nyrhlar we göterimler düzgünler bilen bellenilýär we täzelenip bilner; operator häzirki bahalary yzarlamaga borçludyr.)

6) Mahabat we hemaýatkärlik

Kämillik ýaşyna ýetmediklere gönükdirilen mahabaty gadagan etmek; kanallar, wagt we talaplar boýunça çäklendirmeler ("ýeňil girdeji" wadalary ýok).

Sport/çärelere hemaýatkärlik etmek 18 + we RG-habarlarda ýol berilýär; şertnamalar we kodlara laýyklyk zerurdyr.

Jogapkär habarlar - töwekgelçilikler barada duýduryşlar, goldaw/öz-özüni aýyrmak aragatnaşyklary.

7) Responsible Gambling (RG) we oýunçylary goramak

Ýaş päsgelçiligi - giriş/gatnaşmak diňe 18 +.

Öz-özüňi aýyrmak we çäklendirmeler - operatorlar öz-özüňi aýyrmagyň mehanizmlerini, goýumlaryň/wagtyň/ýitgileriň çäklerini goldamaga borçludyrlar.

Aç-açanlyk - oýnuň anyk düzgünleri, ýeňiş gazanmak ähtimallygy (ulanylýan ýerde), bonuslaryň şertleri, tölegleriň möhletleri we usullary.

Şikaýatlar we jedeller - içerki düzgün, AJ aragatnaşygy; wakalary seljermek üçin ýazgylary we wideolary saklamak.

8) Onlaýn segment we sanly kanallar

Onlaýn kazinolar/stawkalar - diňe kanunda we AJ-nyň düzgünlerinde bellenilen tertipde rugsat berilýär; rugsatsyz özbaşdak işlemek gadagandyr.

Onlaýn mahabat oýunlary - aç-açanlyk, mehanika we AJ habarnamasy boýunça talaplar ýerine ýetirilende marketingiň bir bölegi hökmünde mümkindir.

Esasy şertler: geofiltralar, ýaş barlagy (e-KYC), töleg aç-açanlygy (AML/KYT), maglumatlary goramak we hasabat bermek.

💡 Boliwiýada onlaýn sektora çemeleşmek adatça seresaply: ileri tutulýan - ygtyýarnamasyz ýerlere gözegçilik etmek we ýol bermezlik. Baýraklar/stawkalar bilen islendik sanly işjeňlik hukuk esaslaryny talap edýär.

9) Barlaglar we sanksiýalar

AJ barlaglary - meýilleşdirilen we meýilleşdirilmedik; ygtyýarnamalar, kassa, wideo gözegçilik, programma üpjünçiligi/enjamlary, hasabat, mahabat barlanýar.

Sanksiýalar (derejelenýär): duýduryşlar, jerimeler, wagtlaýyn togtatmak, rugsady yzyna almak.

Bikanun zallar/enjamlar - çözgüt boýunça konfiskasiýa etmek, möhürlemek, soňraky ýok etmek/ýok etmek.

Agyrlaşdyryjy faktorlar - gaýta-gaýta düzgün bozmalar, kämillik ýaşyna ýetmedikleri çekmek, serişdeleri ýuwmak, enjamlara gatyşmagy düzetmek.

10) AML/KYC we tölegler

KYC - giriş/töleg geçirilende müşderini kesgitlemek; göçürmeleri we ýazgylary saklamak.

AML/KYT - amallara gözegçilik etmek, şübheli amallar barada bosagaly hasabatlar, işgärleri taýýarlamak, komplayens-ofiseri bellemek.

Tölegler - aç-açan amallar, nagt pullaryň çäklerine gözegçilik etmek, geçirimleri yzarlamak.

11) Operatorlaryň borçlary (gysga çek-sanawy)

Başlamazdan öň:

Ýuridik şahslar we benefisiarlar barlandy; AJ-a doly haýyşnama berildi.
RNG/RTP tassyklamalary, awtomatlaryň inventarizasiýasy, üpjün edijiler bilen şertnamalar.
RG/AML/mahabat syýasaty tassyklandy, işgärler taýýarlandy.
Wideo gözegçilik, kassa, seýfler, žurnallar, ewakuasiýa/howpsuzlyk meýilnamalary.

Amal işinde:

Gündelik/aýlyk hasabatlar we düşürmeler.
Awtomatyň/stoluň yzygiderli hyzmatlary, möhürlemek, programma üpjünçiliginiň wersiýalaryna gözegçilik etmek.
Ýaşy barlamak, öz-özüni aýyrmak žurnaly, şikaýatlary wagtynda gaýtadan işlemek.
Bonuslaryň/paýnamalaryň barlagy, dogry habarlar 18 + we RG.

12) Ýygy-ýygydan ýalňyşlyklar we olardan nädip gaça durmaly

AJ rugsady bolmazdan mahabat oýnuny başlamak → elmydama habarnamany/rugsady resmileşdiriň.

Rugsatsyz programma üpjünçiligi → täzelenmeleri ýazga alyň, teswirnamalary we şahadatnamalary saklaň.

Gowşak KYC-tejribe → töleg geçirmezden ozal gözegçilik sanawlaryny we iki gezek barlagy giriziň.

RG belligi bolmadyk agressiw mahabat → mahabat boýunça aklawçy bilen şablonlary we media meýilnamasyny utgaşdyryň.

13) Ley del Juego boýunça kiçi SSS (2010)

Bir gezeklik haýyr-sahawat tomboly üçin ygtyýarnama gerekmi?

Hawa, degişli rugsat/habar bermek we baýraklar boýunça aç-açanlyk we hasabat bermek kadalarynyň berjaý edilmegi talap edilýär.

Jedelleri aýratyn rugsatsyz onlaýn kabul edip bolarmy?

Ýok. Tötänlik/stawka elementi bolan sanly kanaldaky islendik iş hukuk esaslaryny we AJ-nyň gözegçiligini talap edýär.

Oýun awtomatlaryna kim gözegçilik edýär?

AJ sanawlary ýöredýär, seriýa belgilerini, sertifikatlaşdyrylmagyny, hasabatlylygyny we programma üpjünçiliginiň bitewiligini barlaýar.

Bikanun iş üçin näme howp salýar?

Jerimeler, enjamlary konfiskasiýa etmek, rugsatlary togtatmak/yzyna almak; düzümi bar bolsa - jenaýat-hukuk netijeleri.

Netije

Ley del Juego (2010) Boliwiýada lotereýa we humar oýunlary üçin ýeke-täk, aç-açan we gözegçilik edilýän ulgamy döretdi. AJ-nyň merkezi roly we "ygtyýarlandyryş → tehniki standartlar → RG → fiskal düzgün" "çal zolakdan" daşlaşmagy we sarp edijileriň goragyny ýokarlandyrmagy üpjün etdi. Operatorlar üçin üstünlik formulasy ýönekeý: kemsiz laýyklyk, sertifikatlaşdyrmak, jogapkärli mahabat we berk AML/KYC. Döwlet üçin bular durnukly salgyt girdejileri we dolandyrylýan pudak bolup durýar, bu ýerde durmuş bähbitleri ileri tutulýan ugur bolup galýar.