NFT oýunlary we tokenleşdirilen nyrhlar hakynda kanunlar
1) Takyk düzgünleşdirilýän zat
NFT-oýunlary - oýun içindäki aktiwler (deriler, kartoçkalar, gahrymanlar) bellikler görnüşinde çykarylýan we erkin söwda edilýän taslamalar.
Tokenleşdirilen nyrhlar - tokenler arkaly resmileşdirilen jedeller/çaklamalar (şol sanda prediction-markets, jedeldäki "paýlar", tölegler üçin likwidlik pullary).
Düzgünleşdiriji tehnologiýa bilen däl-de, ykdysady many bilen gyzyklanýar: wakanyň başlanmagyna jedel edilýärmi, tötänlik/ýeňiş bolýarmy, girdejililik wadasy barmy, müşderi serişdeleri saklanylýarmy.
2) Adaty hukuk perimetrleri (näme ulanylyp bilner)
1. Oýun hukugy we gembling - eger tötänleýin netijä/bäsleşige, baýraga, RTP/mümkinçilige we köpçülige hödürlenmäge jedel bar bolsa.
2. Maliýe hukugy/gymmatly kagyzlar/deriwatiwler - eger belgi/jedel girdejilililige, "puluň paýyna", "başgalaryň tagallalaryndan gelýän girdejä", wakalara (şol sanda sport/syýasat/aktiwleriň bahasyna) sintetikanyň garaşmagyny berse.
3. Töleg/elektron pullary/pul serişdeleriniň geçirilmegi - kastodial gapjyklar, steýblokinleriň çykarylmagy/yzyna gaýtarylmagy, stawkalaryň kabul edilmegi/tölegler.
4. Sarp ediş hukugy we maglumatlary goramak - offertanyň aç-açanlygy, kämillik ýaşyna ýetmediklere yzyna almak, yzyna gaýtarmak hukugy, GDPR/şuňa meňzeş reimesimler.
5. Salgyt salmak - oýunçylardan alynýan ýeňişlerden alynýan salgytlar we/ýa-da operatoryň salgytlary; NFT-ni alnan senesine adalatly baha bermek.
6. Sanksiýa we eksport gözegçiligi - gadagan ýurisdiksiýalar, RER/sanksiýalaryň sanawlary, geoblokasiýa.
3) Oýunlarda bellikleri nädip toparlara bölýärler?
Utility-NFT (deriler/elýeterlilik/keşpler): adatça gymmatly kagyzlar däl, ýöne jedel/tötänlik bilen oýnalsa, gembling astyna düşüp biler.
Prize-NFT (ýeňiji zatlar, lotbokslar): möhüm mehanika - tötänlik + tölegli giriş = ýokary kadalaşdyryjy töwekgelçilik.
Stake/Pool-tokenler (bankdaky/töleg pulundaky paýlar): maýa goýum önümi ýa-da derivatiw diýlip ykrar edilmek töwekgelçiligi.
Stable/Payment-tokenler: töleg düzgünlerine we KYC/AML-borçnamalaryna degişlidir.
4) "Oýun vs stawka vs gymmatly kagyz" serhedi nireden geçýär?
Oýun: skil/oýun esaslanýar, "daşarky gymmatlyk" üçin mümkinçilik üçin gatnaşmak üçin töleg ýok, baýraklar - kosmetiki.
Jedel/lotereýa: tötänleýin gutaranda gymmaty (şol sanda bazar bahasy bolan NFT) gazanmak üçin tölegli mümkinçilik.
Invest-önüm: belgi girdeji/paý/göterim wada berýär ýa-da gurnaýjynyň gymmaty ýokarlandyrmak baradaky tagallalaryna baglydyr.
Prediction-market: hakyky wakalara jedel → totalizatorlar/derivatiwler/spred-betting üçin düzgünler bolup biler.
5) Ygtyýarlandyryş we rugsatlar: adatça näme talap edilýär
Oýun ygtyýarnamasy - jedellerde/lotereýalarda/tötänleýin çyzgylarda, hatda hemme zat "blokçeýnde".
Hasaba alyş/VASP ygtyýarnamasy - Eger müşderileriň gapjyklaryny saklasaňyz, kripto aktiwlerini kabul etseňiz/çykarsaňyz, WE fiat çalyşsaňyz.
Tölegli hyzmatlara rugsatnamalar - stabilkoinleri goýbermekde/yzyna gaýtarmakda ýa-da müşderiniň serişdelerini fiatda saklamakda.
Önüm boýunça çäklendirmeler - wakalaryň görnüşleri boýunça gadaganlyklar/çäklendirmeler (syýasat, ýetginjekleriň ýaryşlary we ş.m.).
6) NFT oýunlary we tokenli jedeller üçin KYC/AML
KYC/CDD: ýaşy, şahsyýeti, salgysy, gapjygyň eýesiniň barlagy/töleg usuly.
VIP/uly göwrümler üçin EDD: serişde/baýlyk çeşmesi.
Onchain-skrining: mikserleriň bellikleri, "gyzgyn" salgylar, klaster töwekgelçilikleri, gapjygyň ýaşy.
Travel Rule (ulanylýan ýerde): üpjün edijileriň arasynda geçirimlerde maglumat alyş-çalşygy.
Patternlere gözegçilik etmek: tegelek terjimeler, oýun oýnamazdan çalt "zawod-çykarmak", baglanyşykly hasaplar ulgamy.
7) Oýunçylary we kämillik ýaşyna ýetmedikleri goramak
Gadagan edilen ýurtlaryň ýaşyny we geoblokasiýasyny berk barlamak.
Çäklendirmeler (goýumlar/ýitgiler/wagt), sowadyjy döwürler, öz-özüni aýyrmak, görnüp duran mümkinçilikler/ähtimallyklar.
Lýubokslaryň/damjalaryň aç-açan düzgünleri: ähtimallyk, bahasy, azdyryjy "mümkinçilikleriň" ýoklugy.
Ombudsmen/ADR: arzalaryň düşnükli tertibi, jogaplaryň möhletleri, arbitra.
8) Ikinji bazar NFT we bazarlar
Bahany manipulirlemek/içerki enjam - gadagan ýa-da berk açylýar; geleşikleriň ýazgylary saklanýar.
Döredijilere royalti - şertlerde kanuny taýdan kesgitlenýär (akylly-şertnama ≠ şertnamanyň özi).
Kastodial gapjyklary bolan öz bazarlary → VASP-borçlary we müşderileriň serişdelerini goramak.
"Baýrak" NFT sanawy: seýrek bir zat üçin tölegli mümkinçilik bar bolsa, lotereýa/humarly oýunlara ýakyn.
9) Intellektual eýeçilik we ulanyjy mazmuny
NFT hemişe sungat/gahrymana IP-hukuk bermeýär - ygtyýarnamany we onuň göwrümini (gaýtadan satmak, täjirçilik ulanmak, üýtgeşmeler) berkitiň.
UGC moderasiýasy we bozýan materiallaryň/markalaryň gadagan edilmegi - platformanyň jogapkärçiligi.
Aç-açan ToS/Privacy Policy, esasy bazarlar üçin lokalizasiýa.
10) Salgytlar we buhgalteriýa
Oýunçylar üçin: tokende/NFT-de ýeňiş alnan senesindäki bazar bahasy boýunça bahalandyrylýar; soňraky satylanda - aýratyn netije (girdeji/ýitgi).
Operator üçin: GGR/dolanyşyga/girdejä (eger bu gembling bolsa), bazar komissiýasyna goşulan baha üçin salgydy/satuwy, kripto-ätiýaçlyklary hasaba almak.
Resminamalar: geleşikleriň hasabatlary, senä bolan hümmet/baha bermek, aýyrmalary/tölegleri tassyklamak.
11) Tehniki we howpsuzlyk (barlaglarda näme soraýarlar)
Akylly-şertnamalaryň barlagy (has gowusy birnäçe firma tarapyndan), synaglary ýapmak, administratiw funksiýalara timelock/multisig.
Eýesiniň "artykmaç artykmaçlyklary" bolmazdan täzelenmeler/migrasiýa meýilnamasy.
Orakulalar: şowsuzlyga çydamlylyk, çeşmeler, anti-manipulýasiýa.
Kastodial gapjyklar: sowuk saklamak, çäkler, hereketleriň žurnaly, hadysalaryň tertibi.
Loglar: üýtgemeýän ýazgylar (WORM/wagt-stamplar), ygtyýarnama boýunça retensiýa.
12) Düzgünleşdirijiler üçin "Gyzyl baýdaklar"
Lotereýa/stawkalar üçin ygtyýarnamasyz seýrek/gymmat NFT-e tölegli mümkinçilik.
Gymmatly kagyzlara bildirilýän talaplary berjaý etmezden tokenler boýunça girdeji ýa-da "diwidend" wada bermek.
KUS/geoblokirlemäniň ýoklugy, üçünji taraplardan tölegleriň kabul edilmegi, täze näbelli gapjyklar.
Kämillik ýaşyna ýetmediklere/ejiz sarp edijilere gönükdirilen marketing.
Guramaçynyň ikinji bazara täsiri (wash-trading, buýruk listingleri).
13) Çek-listler
Operator/platforma üçin
Önümiň perimetrini kesgitläň: oýun, nyrh, bazar, maýa goýum belligi - we munuň üçin ygtyýarnama saýlaň.
KYC/AML/sanksiýalar, onchain-skrining, Travel Rule-prosesler syýasatlaryny taýýarlaň.
VASP/töleg rugsady we müşderi serişdelerini goramak meselesini çözüň.
ToS/gizlinligi, IP-e bolan hukuklary, royalti, lutboks/damjalaryň düzgünlerini ýazyň.
Akylly şertnamalara gözegçilik ediň, timelock/multisig, DR/wakalar meýilnamasyny sazlaň.
Jogapkär oýnuň çäklerini we gurallaryny giriziň, Ombudsmen/ADR.
Affiliates/mahabat üçin geoblokasiýa we düzgünleri üpjün ediň.
NFT oýun studiýasy/döredijisi üçin
Daşarky gymmatlygyň tölegli tötänleýin "drop" -yny aýyryň ýa-da lotereýa/stawka hökmünde ygtyýarnama beriň.
IP-ygtyýarnamalary we ulanyjylaryň täjirçilik peýdalanmak hukugyny (ýa-da gadaganlyk) resmileşdiriň.
Dok-bukjany taýýarlaň: arhitektura, tokenomika, ykdysady model, töwekgelçilikler, amallar.
Oýunçylar üçin
Ygtyýarlandyrylan platformalarda oýnaň, KYC/AML syýasatyny we şertnamalaryň auditini barlaň.
Deri bilen baýrak NFT arasyndaky tapawuda düşüniň: ikinjisi "ýeňiş" hasap edilip bilner.
Geleşikleriň taryhyny saklaň we nyrhlary belläň - salgytlar we jedeller üçin peýdaly bolar.
14) Mini-FAQ
Fiatsyz NFT-lotereýa - bu kanunymy?
Ýurisdiksiýasyna bagly. Bazar bahasy bilen baýrak almak üçin tölegli mümkinçilik köplenç lotereýa/gembling üçin ygtyýarnama talap edýär.
"Prediction-market" akylly şertnamalarda - bu nyrhlarmy ýa-da derivatiwmi?
Aslynda ikisi hem bolup biler. Kwalifikasiýa wakalara, tölegleriň hasaplanylmagyna we tomaşaçylara baglydyr.
RNG-ni tassyklamazlyk üçin "provably fair" ýeterlikmi?
Ýok. "Subut edilýän dogruçyllyk" zerur bolan ýerlerde daşarky şahadatnamany doldurýar, ýöne onuň ornuny tutmaýar.
Müşderileriň gapjyklaryny saklamaýan bolsam, VASP gerek dälmi?
Hemişe däl. Kabul etmek/çykarmak, alyş-çalyş, şlýuzlar we araçylyk henizem VASP re regimeimine tabyn bolup biler.
Gaýtadan satylan royalti - bu "invest-girdeji"?
Adatça bu şertnama boýunça ygtyýarnama sylagy bolup durýar, ýöne girdejiligiň wada berlende, token maliýe düzgünleşdirmesine sezewar bolup biler.
NFT oýunlary we tokenli nyrhlar üçin kanuny logika ýönekeý: blockchain däl-de, ykdysadyýete serediň. Gymmatlyk üçin tölegli mümkinçilik = gembling, girdeji wadasy/puluň paýy = maliýe önümi, kastodiýa/tölegler = töleg düzgüni. Üstünlikli taslamalar compliance-by-design gurýarlar: perimetri dogry kesgitleýärler, zerur ygtyýarnamalary alýarlar (oýun/VASP), KYC/AML we onchain-gözegçiligi girizýärler, oýunçylary goraýarlar we IP we royaltileri aç-açan resmileşdirýärler. Şonuň üçin önüm düzgünleşdiriji garaşylmadyk we gulplamasyz ulalýar.