Oýun garaşlylygynyň 10 alamaty
Pul bilen oýnamak töwekgelçilikdir. Mesele gözegçilik, maliýe, wagt, saglyk we gatnaşyklar ejir çekýän ýerlerde başlaýar. Aşakda - oýun bozulmalaryny köplenç tanaýan on alamat. Aýratyn - özüňizi ýa-da ýakynyňyzy suratlandyrmakda bilseňiz, derrew näme etmeli.
On alamat
1. Gözegçiligiň ýitmegi
Siz "15 minut" meýilleşdirýärdiňiz, ýöne birnäçe sagat oýnaýarsyňyz; özüňize söz berýärsiňiz, saklap bilmersiňiz. Yzygiderli gaýtalanýar.
2. Utulmagy yzarlamak
Şowsuzlykdan soň "öwezini dolmak" islegi ýüze çykýar, nyrhlar ýokarlanýar, töwekgelçilik ýokarlanýar.
3. Wagtyň we ýygylygyň ýokarlanmagy
Sessiýalar barha köpelýär, uzyn bolýar, gijelerine geçýär; oýunlar gündizine akyl meýdanyny eýeleýär.
4. Maliýe netijeleri
Çykdajylar býujetiň çäginden çykýar; bergiler, "aýlyga çenli" karzlar, tölegleriň gijikdirilmegi; başga maksatlar üçin niýetlenen pullary peýdalanmak.
5. Gizlemek we aklamak
Pullara we wagtlara kembaha garamak, taryhy aýyrmak, ýakynlaryňyza ýalan sözlemek, "hemmeler şeýle edýär", "men gözegçilik edýärin" diýen bahanalar.
6. Emosional swing
Sessiýalaryň arasyndaky gahar-gazap, alada, depressiýa; depginde şadyýanlyk - soň keýpiň düýpgöter peselmegi.
7. Işdäki/okuwdaky we gündelik durmuşdaky kynçylyklar
Gijä galmak, öndürijiligiň peselmegi, meýilnamalaryň ýatyrylmagy, ukynyň we iýmitlenişiniň ýaramazlaşmagy, esasy meseleleriň ýerine ýetirilmegi.
8. Beýleki ugurlara bolan gyzyklanmanyň azalmagy
Güýmenje, sport, aragatnaşyk gidýär; oýunyň töwereginde pikirler aýlanýar, "nädip ýeňmeli" strategiýasy.
9. Çydamlylygy ýokarlandyrmak
Öňki duýgulary almak üçin nyrhlar we "ýitilik" ýokarlanmalydyr; adaty çäkler "içgysgynç" ýaly görünýär.
10. "Baglamak" üçin şowsuz synanyşyklar
Oýny - birnäçe gün ýa-da hepde - soňraky şowsuzlyk we "öwezini dolmak" marafony bilen azaltmak/duruzmak synanyşyklary boldy.
Ekspress-samotest (2 minut, "hawa/ýok", soňky 12 hepde üçin)
1. Meýilleşdirilenden has uzak/köp mukdarda oýnadyňyzmy?
2. Oýny kesmäge ýa-da togtatmaga synanyşdyňyzmy?
3. Utulandan soň "öwezini dolmak" üçin gaýdyp geldiňizmi?
4. Oýun sebäpli karz aldyňyzmy?
5. Oýun sebäpli öýde/işde gapma-garşylyklar boldumy?
6. Summalary/wagty gizlediňizmi, günäkär/utanýarsyňyzmy?
7. Uky, keýp, işdäň ýaramazlaşýandygyny gördüňizmi?
8. Hökmany çykdajylar üçin niýetlenen pullary ulandyňyzmy?
9. Hiç kim päsgel bermez ýaly gizlin oýnadyňyzmy?
10. Oýnap bilmeýän wagtyňyz gaharlandyňyzmy?
Düşündiriş (diagnoz däl):- 0-1 "hawa" - pes töwekgelçilik; 2-3 - ýokary (çäk goýmagyň we 7-30 gün dynç almagyň wagty geldi); 4-nji ≥ - meseläniň ýokary ähtimallygy, hünärmene ýüz tutup, gorag çärelerini işjeňleşdirmeli.
"Sagdyn" vs "problemaly" oýun - gysga tablisa
Geljek 24-72 sagatda näme etmeli
Indi (10-20 minut):- Hökmany tölegleri bir aýa ýazyň.
- Ýokarlananda "sowatmak" bilen berk çäkleri (depozit/ýitirmek/wagt) goşuň.
- Reality Check-i işjeňleşdiriň.
- Oýun saýtlaryny/programmalaryny bloklaýjyny enjamlara goýuň.
- Ulanylýan platformalarda 7-30 gün (cool-off/self-exclusion) arakesmesini açyň.
- Bir ynamdar adama habar beriň: "Oýun etmekde kynçylyk çekýärin, çäklendirmeler we arakesmeler goýdum".
- Býudjeti goramak üçin kommunal/karzlary awto tölegine geçiriň.
- Endik tejribesi bolan psiholog/psihoterapewt ýa-da kömek liniýasyna ýazylyň.
- Karzlara we karzlara elýeterliligi çäklendiriň; nol overdraft bilen aýratyn "oýun" kartasyny açyň ýa-da öçüriň.
- Triggerleriň (günüň wagty, alkogol, stres, anyk oýunlar) we alternatiwalaryň (uky, ýöremek, sport, dostuňyza jaň etmek) sanawyny düzüň.
Öz-özüne kömek gurallary
Platformalarda çäklendirmeler/arakesmeler/öz-özüni aýyrmak.
Enjamlarda bloklaýjylar we maşgala reimesimleri.
Triggerleriň gündeligi: "näme duýdum → näme oýnadym → netije → näme kömek etdi".
Oýun üçin programmalardan elýeterli bolmadyk býudjet-planer we "arassa" aýlyk kartoçkasy.
Goldaw: özara kömek toparlary, şahsy/maşgala bejergisi.
Alada edýän bolsaňyz, ýakynlaryňyz bilen nädip gürleşmeli
"I-habary" ulanyň: "Alada edýärin, sebäbi"..., aýyplamasyz.
Anyk kömek beriň: çäkleri düzüň, hünärmen tapyň, maslahata ýoldaş boluň.
Çäkleri belläň: oýna pul bermeýärsiňiz, bergileri ýapmaýarsyňyz; goldaw - hawa, meselä gatnaşmak - ýok.
Mifler we faktlar
Mif: "Diňe özüňizi ele almaly".
Hakykat: Bu özüni alyp barşyň we aň-düşünjäniň faktorlarynyň jemidir; kömek we gurallar "erk güýji" -den has gowy işleýär.
Mif: "Mesele köp mukdarda".
Hakykat: Kriteriýa - gözegçiligiň ýitmegi we janyna ýetirilen zyýan, mutlak san däl.
Mif: "Eger bagtly bolsaňyz, hemme zat gowulaşar".
Hakykat: Tötänleýin oýunlaryň netijesi garaşsyz; "şowlulyk" bergileri bejermeýär we gözegçiligi yzyna gaýtarmaýar.
Çek sanawy "Dogry ýolda?"
- Çäklendirmeler we reality-check goşulýar.
- Arakesme ýa-da öz-özüni aýyrmak işjeňleşdirildi.
- Bloklaýjylar ähli enjamlarda oturdyldy.
- Hökmany tölegler goralýar, karzlara elýeterlilik çäklendirilýär.
- Maslahat berildi/aragatnaşyk goldawy alyndy.
- Ýakyn adam bilýär we goldaýar.
- Trigger we alternatiw hereketleriň sanawy bar.
Oýun garaşlylygy dolandyrylýan mesele. Alamatlary näçe ir görüp, hereket edip başlasaňyz, gözegçiligi, pullary, saglygy we gatnaşyklary yzyna gaýtarmak şonça aňsat bolar. Öz-özüňi dolandyrmak gurallaryny ulanyň, arakesme ediň, ýakynlaryňyz bilen gürleşiň we hünärmenlere ýüz tutuň - bu gowşaklyk däl-de, eýsem durnukly durmuşa tarap ädimdir.